Hồng Hà - Phía sau cái chết của Trần Bắc Hà (Kỳ 1)

Trần Bắc Hà, sinh năm 1956 tại Hà Tây, nguyên quán huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định. Là con trai út của liệt sĩ Trần Đình Châu, một liệt sĩ có tên đường ở Bình Định. Trần Bắc Hà được xem là lưu manh tài phiệt số một Việt Nam. Là chủ tịch ngân hàng có quyền lực và sức ảnh hưởng xếp hàng đầu trong giới tài chính lẫn chính trường VN trong suốt một thập kỷ qua. Có người gọi Bắc Hà là “Mafia” cũng không có gì là sai.

Bắt đầu vào làm việc ở BIDV năm 1981. Sau 10 năm công tác, tháng 7/1991, Bắc Hà được bổ nhiệm làm Giám đốc BIDV Chi nhánh Bình Định khi vừa tròn 35 tuổi. Tháng 10/1999, là Phó Tổng giám đốc BIDV. Bắc Hà có hơn 20 năm lần lượt giữ chức Tổng Giám đốc BIDV (2003-2007), Bí thư đảng uỷ, Chủ tịch Hội đồng quản trị (2008-2016).

Ngoài lĩnh vực ngân hàng, Trần Bắc Hà từng là Chủ tịch Hội đồng quản trị các công ty: Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Campuchia (IDDC), Công ty Đầu tư và Phát triển Myanmar (MIDC), Công ty TNHH Hai thành viên Đầu tư phát triển quốc tế (IIDC), Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư Việt Nam sang Campuchia (AVIC), sang Lào (AVIL) và sang Myanmar (AVIM).

Trần Bắc Hà rất thân cận với Nguyễn Tấn Dũng. Khi ông Dũng làm Phó Thủ tướng Thường trực, thì Hà là TGĐ BIDV. Hai nhiệm kỳ ông Dũng làm Thủ tướng, cũng từng ấy thời gian Hà làm Chủ tịch HĐQT BIDV.

Ông Trần Bắc Hà và “đồng chí X”. Ảnh trên mạng

Nguyễn Tấn Dũng có 20 năm ngồi trong Bộ Chính trị, thì Bắc Hà cũng có chừng ấy thời gian “làm mua làm gió” trong thị trường tiền tệ quốc gia.

Tháng 3/2016, ông Dũng rời chính trường, thì ngày 1/9/2016, Hà nghỉ hưu. Ngân hàng BIDV thời hậu Trần Bắc Hà với một đống “nợ xấu” khổng lồ. Hầu hết các đại dự án ngàn tỷ, nay trở thành đống sắt vụn, đều có vốn vay từ BIDV. Riêng Hoàng Anh Gia Lai đã nợ vài chục ngàn tỷ…

Ngân hàng BIDV thì thua lỗ, nợ xấu, còn gia sản của gia đình Trần Bắc Hà lại “phình to” bất thường.

Sau khi nghỉ hưu, Trần Bắc Hà thành lập Công ty Sy Bun Huong (tên theo tiếng Lào) tại bản Kè, huyện Pakse, tỉnh Champasak, Lào. Tính đến tháng 6/2018, tổng giá trị tài sản của gia đình Trần Bắc Hà tại Lào là gần 15.000 tỉ đồng. Gồm 1 dự án 2500 tỷ, trồng cây chanh dây tại huyện Paksong, tỉnh Champasak trên diện tích 10.000 ha và 1 dự án trồng chuối 12.500 tỷ, tại tỉnh Savannakhet (cạnh cửa khẩu Lao Bảo) trên diện tích 50.000 ha. Một nhà máy chế biến nước uống đóng hộp, và Hà mua thêm đất để mở rộng quy mô sản xuất.

Ở Bình Định, Hà và vợ là Ngô Kim Lan có Resort 4 sao tên Hoàng Gia Quy Nhơn. Resort này được Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai chuyển nhượng cho Công ty CP Hoàng Anh Đất Xanh Quy Nhơn do Ngô Kim Lan đại diện pháp luật vào trước năm 2010 với giá 135 tỉ đồng. Đến cuối năm 2017, Ngô Kim Lan chuyển nhượng toàn bộ phần vốn của mình tại công ty CP Hoàng Anh Đất Xanh Quy Nhơn cho em ruột là Ngô Thị Kim Oanh, sống tại TP.HCM.

Dư luận cho rằng, gia đình Hà còn có rất nhiều dự án khác nữa, có tổng mức đầu tư lên đến hàng ngàn tỷ đồng.

Con gái Trần Bắc Hà là Trần Lan Phương, hiện đang sở hữu Công ty TNHH xuất nhập khẩu Thiên Hưng. Công ty này thành lập năm 2014 với vốn điều lệ 50 tỷ đồng, sau đó đã tăng lên 300 tỷ đồng.

Năm 2017, Công ty TNHH xuất nhập khẩu Thiên Hưng, Công ty cổ phần Tập đoàn An Phú và một công ty thuộc tập đoàn địa ốc lớn được UBND tỉnh Bình Định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Khu phức hợp Khách sạn, Thương mại và Căn hộ cao cấp Thiên Hưng.

Công ty cổ phần Tập đoàn An Phú được thành lập năm 2009 với số vốn điều lệ 200 tỷ đồng, do con trai Trần Bắc Hà là Trần Duy Tùng sáng lập và làm Chủ tịch HĐQT. Công ty cổ phần Tập đoàn An Phú là chủ đầu tư dự án Khu đô thị thương mại An Phú với tổng vốn đầu tư 298 tỷ đồng.

Ngoài ra, Tập đoàn An Phú của Trần Duy Tùng còn đầu tư vào:

– Dự án bò thịt quy mô 5.669 ha ở Hà Tĩnh;

– Đầu tư, nắm 51% vốn Công ty cổ phần Khoáng sản và Luyện kim Vạn Lợi Bắc Kạn.

– Chủ đầu tư dự án Khu liên hợp gang thép công suất 250.000 tấn/năm và Nhà máy nung tuyển quặng sắt công suất 600.000 tấn/năm tại Khu công nghiệp Thanh Bình, huyện Chợ Mới.

– An Phú từng đề xuất liên danh với đối tác Slovakia để triển khai các dự án chiếu sáng công cộng bằng đèn Led tại các đô thị ở Việt Nam. Doanh nghiệp này cho biết năm 2014 đã ký thỏa thuận tài trợ trị giá 200 triệu Euro với Ngân hàng Eximbanka của Slovakia cùng 1 ngân hàng lớn trong nước.

Trần Bắc Hà từng bị BCA điều tra vì liên đới trong vụ án Phạm Công Danh, sau đó được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự. Với thế lực kinh khủng, kết thân với nhiều lãnh đạo cấp cao trong Bộ Chính trị, có mối quan hệ với các tướng lĩnh Bộ Công an lẫn Bộ Quốc phòng…, ai cũng nghĩ Hà bất khả xâm phạm.

Quyết không để lọt lưới “con cá mập” Trần Bắc Hà, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã vào cuộc, kết luận sai phạm và khai trừ Trần Bắc Hà ra khỏi đảng Cộng sản. Sợ bị bắt giam, Hà cáo bệnh rồi trốn biệt. Ngày 25/11/2018, đặc nhiệm đã bắt được Trần Bắc Hà tại một thị trấn gần biên giới Lào – Campuchia. Hà được đưa về Việt Nam, giam tại trại T771, thuộc Cục điều tra hình sự Bộ Quốc phòng.

Thông tin Trần Bắc Hà bị bắt, áp giải về Hà Nội đã gây chấn động thị trường chứng khoán, giới tài chính ngân hàng, lẫn chính trường Việt Nam. Nhiều chính trị gia đương nhiệm, hoặc đã nghỉ hưu đều không khỏi giật mình.

Hơn 7 tháng bị tạm giam, Hà hầu như không khai báo, bất hợp tác lấy cung, chỉ ngồi thiền và niệm kinh sám hối. Hồi 6g30 sáng 18/7/2019 Hà được đưa vào Viện 105 của Quân đội, đóng tại thị xã Sơn Tây, nhưng đã chết trước khi vào đến bệnh viện. Thi thể Trần Bắc Hà được chuyển đi bảo quản lạnh tại Bệnh viện Bạch Mai hồi 1h ngày 19/7/2019. Ngày 22/7/2019, gia đình sẽ tổ chức khâm liệm và cùng ngày chuyển vô TP HCM để an táng.

Hồng Hà

(Còn tiếp)

(FB Trần Hồng Hà)