Vì sao có kiến nghị kêu gọi thay đổi “Biển Đông” thành “Biển Đông Nam Á”?

Bản kiến nghị có tên “Thay đổi tên” Biển Đông” thành “Biển Đông Nam Á” được đề xuất bởi Tổ chức Nguyễn Thái Học, tên của nhà cách mạng Việt Nam. Bản kiến nghị cho rằng, nên đổi tên Biển Đông thành “Biển Đông Nam Á” vì đó là tên của khu vực nằm trong đó, phần lớn bờ biển thuộc về các quốc gia Đông Nam Á, và tự do hàng hải nên không giới hạn ở một quốc gia trong khu vực.

Mới đây, trong diễn biến mới nhất liên quan đến Bãi Tư Chính, một tổ chức người Việt ở hải ngoại đưa ra kiến nghị đổi tên “Biển Đông” thành “Biển Đông Nam Á”.

Một nhóm người Việt Nam đã đưa ra một bản kiến nghị trên Change.org kêu gọi tên “Biển Đông” được đổi thành “Biển Đông Nam Á”.

Bản kiến nghị có tên “Thay đổi tên” Biển Đông” thành “Biển Đông Nam Á” được đề xuất bởi Tổ chức Nguyễn Thái Học, tên của nhà cách mạng Việt Nam. Bản kiến nghị cho rằng, nên đổi tên Biển Đông thành “Biển Đông Nam Á” vì đó là tên của khu vực nằm trong đó, phần lớn bờ biển thuộc về các quốc gia Đông Nam Á, và tự do hàng hải nên không giới hạn ở một quốc gia trong khu vực.

Bản kiến nghị bắt đầu bằng một bài học lịch sử chỉ ra rằng các thương nhân phương Tây (người Bồ Đào Nha) đặt tên vào thế kỷ 16 có rất ít kiến thức về khu vực vào thời điểm đó. Sau đó, nó đề cập rằng các tài liệu lịch sử cổ đại của Trung Quốc thực sự đề cập đến với tên gọi là Jiaozhiyang (Giao Chỉ Dương) hoặc Biển Jiaozhi (阯), với Jiaozhi (Giao Chỉ) là tên cổ của Việt Nam.

Tại Đông Nam Á, tên gọi đầu tiên là Biển Champa hoặc Biển Chăm, theo bản kiến nghị. Tên đến từ Vương quốc Champa, nơi có lĩnh vực hàng hải phát triển rực rỡ giữa thế kỷ thứ 7 và 16.

Sau đó, kiến nghị tuyên bố rằng từ thế kỷ 20, khu vực bao gồm Miến Điện, Brunei, Campuchia, Đông Timor, Indonesia, Lào, Malaysia, Singapore, Thái Lan, Philippines và Việt Nam chính thức được gọi là Đông Nam Á. Theo các tác giả kiến nghị, dân số Đông Nam Á là hơn 600 triệu người.

Các tác giả của bản kiến nghị sau đó liệt kê những gì họ mô tả là “ba sự thật” để biện minh cho việc thay đổi tên. Đầu tiên, Liên Hợp Quốc đã chính thức công nhận tên của khu vực là “Đông Nam Á”.

Thứ hai, đó là tổng cộng 130.000 km bờ biển của các quốc gia Đông Nam Á giáp với Biển Đông, trong khi chỉ có 2.800 km bờ biển của Trung Quốc. Thứ ba, các tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và cho rằng biển là “di sản chung của nhân loại” được cộng đồng quốc tế sử dụng trong nhiều thế kỷ và là “kênh nước quan trọng thứ hai trên thế giới”.

Các tác giả kêu gọi các nhà lãnh đạo của 11 quốc gia Đông Nam Á, LHQ, CEO và chủ tịch của 12 tổ chức địa lý trên toàn cầu đổi tên từ “Biển Đông” thành “Biển Đông Nam Á”. Cho đến nay, 89.749 đã ký đơn thỉnh nguyện, với mục tiêu đạt 500.000.

Kể từ đầu tháng 7, các tàu Trung Quốc và Việt Nam đã đối đầu căng thẳng ở vùng biển ngoài khơi miền nam Việt Nam. Cuộc đối đầu đang diễn ra chỉ là một trong nhiều sự cố xảy ra giữa hai nước, khi Bắc Kinh ngày càng quyết đoán ở Biển Đông, và cho đến nay không có phát súng nào được bắn ra, vốn có thể châm ngòi cho cuộc biểu tình chống Trung Quốc tại Việt Nam.

Báo South China Morning (SCMP) đưa tin vào ngày 12.7 rằng sáu tàu bảo vệ bờ biển được trang bị vũ khí mạnh đã được đưa ra khu vực Bãi Tư Chính, một khu vực san hô nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Việt Nam có hàng chục giàn khoan dầu hoạt động trong khu vực, nơi được biết đến với trữ lượng dầu khí phong phú.

Tổ chức Minh bạch Hàng hải quốc tế lưu ý rằng, tình hình có thể dẫn đến leo thang. Họ nói thêm rằng một tàu bảo vệ bờ biển của Trung Quốc đang quấy rối các giàn khoan và tàu của Việt Nam.

Quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam đang chìm trong sự mất mát niềm tin. Vào năm 2014, một vụ đâm tàu liên quan đến tàu Trung Quốc và Việt Nam ở Biển Đông đã làm dấy lên làn sóng phản đối Trung Quốc tại Việt Nam.

Trong một bài viết mới nhất trên SCMP, tác giả Hồng Hiệp đã nhận định, lập trường Biển Đông của Bắc Kinh đang đưa Việt Nam vào vòng tay của Mỹ. Cụ thể, Việt Nam từ lâu đã theo đuổi sự cân bằng chiến lược trong quan hệ với hai quốc gia Mỹ - Trung. Bản thân Hà Nội đánh giá cao mối quan hệ với Bắc Kinh, bất chấp tranh chấp Biển Đông, bởi vì Bắc Kinh có vị trí quan trọng đối với an ninh và kinh tế của Việt Nam, cũng như mối quan hệ ý thức hệ tồn tại giữa hai cầm quyền. Chính vì vậy, mặc dù Việt Nam rất muốn mở rộng quan hệ với Mỹ, nhưng Hà Nội đã cẩn thận không làm như vậy khi tính toán trong mối quan hệ với Trung Quốc. Thế nên, vào năm 2013, khi Mỹ thúc đẩy Việt Nam thiết lập quan hệ đối tác chiến lược song phương, Hà Nội đã chọn một quan hệ đối tác toàn diện, vì lo ngại rằng “quan hệ đối tác chiến lược song phương” sẽ đối kháng với Bắc Kinh.

Đáp lại thái độ ấm áp của Hà Nội, Trung Quốc dường như không chú ý đến sự nhạy cảm chiến lược của người Việt Nam. Bằng cách tích cực khẳng định các yêu sách của mình ở Biển Đông, Bắc Kinh đang thúc đẩy Việt Nam thay đổi các tính toán chiến lược lâu dài bằng cách xoay trục dần dần từ Bắc Kinh về phía Washington - một quá trình đã được đẩy nhanh kể từ một biến cố va chạm Biển Đông 2014. Trước tranh chấp đó, một mức độ đồng thuận lớn hơn đã xuất hiện ở Hà Nội rằng mối quan hệ chiến lược với Mỹ - đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh và quốc phòng - cần được tăng cường để chống lại hành vi cưỡng áp của Trung Quốc ở Biển Đông.

An Viên

(VNTB)