Trong tuần qua, một nghiên cứu được
dẫn đầu bởi nhóm khoa học gia tại trường đại học Monash, Úc, cho thấy
một loại thuốc chống ký sinh trùng có tên Ivermectin có khả năng ức chế
sự nhân lên của loại virút gây ra đại dịch COVID-19 trong một thử nghiệm
nuôi cấy tế bào.
Hình minh họa: Xét nghiệm COVID-19 |
Ivermectin
thường được sử dụng để trị một số bệnh nhiễm giun ở người hoặc trong
ngành thú y để diệt chấy và một số loại ký sinh trùng khác. Thuốc được
bắt đầu sử dụng trong ngành thú y từ năm 1981.
Vậy thật sự loại thuốc này có tiềm năng trở thành thuốc đặc trị COVID-19 hay không?
Trong
chương trình truyền thanh hàng tuần của nhà virút học Vincent
Racaniello tuần vừa qua, ông đã cùng những chuyên gia làm trong ngành
virút học và miễn dịch học mổ xẻ vấn đề này.
Giáo sư Vincent Racaniello là một chuyên gia về virút học danh tiếng trên thế giới.
Ông
đã thực hiện gần 600 buổi truyền thanh hàng tuần trong nhiều năm qua,
cùng các chuyên gia bình luận về nhiều đề tài liên quan đến virút học
khác nhau.
Khách
mời trong buổi nói chuyện tuần qua có giáo sư Doris Cully, người đã có
bề dày nghiên cứu về Ivermectin và các thuốc cùng họ từ thập kỷ 90 của
thế kỷ trước.
Theo
bà, bài báo đang gây chú ý của các nhà khoa học người Úc này có nhiều
vấn đề cần được tìm hiểu kỹ hơn trước khi tuyên bố về hiệu quả tiềm năng
của Ivermectin trong chữa trị COVID-19.
Thứ
nhất, bài báo đặt tựa đề gây nhầm lẫn, khiến người đọc dễ hiểu nhầm
rằng Ivermectin là một loại thuốc đã được FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm
và Dược phẩm Mỹ) duyệt cho sử dụng với mục đích tương tự ở người. Tuy
nhiên, loại thuốc này chưa được duyệt cho sử dụng với mục đích kháng
virút ở người mà hiện chỉ được sử dụng phổ biến nhất như là thuốc chống
ký sinh trùng.
Thứ
hai, liều lượng thuốc cần sử dụng trong thực tế để đạt được hiệu quả
như bài báo có thể là không khả thi. Theo báo cáo nghiên cứu, liều lượng
Ivermectin cần dùng để làm giảm 50% lượng virus là 2 micromolar, tương
đương với 25 mg/kg cân nặng. Trong khi đó, liều dùng FDA cho phép chỉ là
0,1 đến 0,2 mg/kg cân nặng.
Thứ ba, bài báo không đưa kết quả thử nghiệm về độ độc hại của thuốc đối với tế bào ở liều cao.
Thông
thường, những bài báo nghiên cứu về đặc tính của thuốc bằng phương pháp
nuôi cấy tế bào (tương tự với bài báo này) thường đưa ra dữ liệu về độ
an toàn đối với loại tế bào đang thử nghiệm khi dùng thuốc ở nồng độ
cao. Ngoài ra, độ an toàn đối với nhiều loại tế bào khác cũng thường
được kiểm tra và báo cáo để đảm bảo loại thuốc không gây độc đối với các
loại tế bào khác nhau trong cơ thể.
Theo giáo sư Doris Cully, dựa theo cơ chế hoạt động được biết rõ của thuốc này, Ivermectin có khả năng sẽ gây độc ở nồng độ cao.
Thứ
tư, cơ chế kháng virút được đưa ra trong bài là do thuốc ức chế con
đường truyền vật liệu di truyền virút vào bên trong nhân tế bào vật chủ.
Theo giáo sư Vincent, chưa có virút nào thuộc cùng họ Coronavirus đưa
vật liệu di truyền vào trong nhân tế bào. Các virút thuộc họ này chỉ
nhân lên ở vùng tế bào chất bên trong tế bào vật chủ.
Như
vậy, còn quá nhiều câu hỏi cần được giải đáp trước khi thuốc Ivermectin
có thể được xem là có tiềm năng điều trị virút gây ra đại dịch
COVID-19.
Người
dân cần thận trọng đối với những thông tin về hiệu quả của loại thuốc
này và chỉ nên sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Đã có nhiều
người trên thế giới thiệt mạng do sử dụng loại thuốc này sai mục đích.
Tiến sĩ Nguyễn Quốc Thục Phương
(Chuyên viên nghiên cứu về đáp ứng miễn dịch tại Trung tâm Y tế Đại học Rochester, bang New York, Mỹ)
---------------------
Tài liệu tham khảo:
Bình luận trên kênh Youtube/Podcast của giáo sư Vincent Racaniello: https://www.youtube.com/watch?v=Q5-7YxucOYE
Sutherland IH. Veterinary use of ivermectin. Acta Leiden. 1990;59 (1-2) 211-216. PMID: 2198752.
(RFA)
Không có nhận xét nào