Hôm nay các báo đồng loạt đăng tin
Vietjet Air mua 100 chiếc Boeing 737MAX trị giá 12.7 tỉ USD và Bamboo
Air mua 10 chiếc Boeing 787 trị giá 2.9 tỉ USD.
 |
| Những lý do VietJet và BamBoo mua nhiều máy bay |
Có
nhiều bạn cho rằng VJA và BBA không thể xoay sở, kiếm được số tiền lớn
như thế, kể cả trong 10 năm tới, để thực hiện hợp đồng. Từ đó cho rằng
việc ký kết này chỉ là làm màu, PR mà thôi, dạng 1 kiểu "bản ghi nhớ"
(Memorandum of Understanding) hay "hợp đồng tạm" (Provisional contract).
Thông
tin từ CNCB, Reuters, Blomberg cho biết các đơn hàng lần này của Bamboo
và Vietjet đều là "firm order". Reuters thậm chí còn trích dẫn nguồn
tin riêng cho biết 100 máy bay 737MAX đã được lên lịch trình sản xuất
cho khách hàng không nêu tên.
Có một số bạn cho là điều này là không thể, đơn giản vì cả Quyết và Thảo đều không thể có chừng ấy tiền để mua đống máy bay đó.
Việc
Quyết và Thảo không có tiền là đúng, nhưng sự thật chính bởi không có
tiền nên mới phải mua máy bay. Mình xin giải thích rõ.
Trong
hàng không có 1 nghiệp vụ được dùng khá phổ biến, đó là nghiệp vụ "sale
and leaseback". Hãng hàng không mua máy bay của hãng sản xuất (Boeing
và Airbus) xong rồi bán lại cho các hãng cho thuê máy bay với cam kết
thuê lại chính các máy bay đó. Các hãng hàng không khi mua đạt số lượng
thì sẽ luôn được Boeing, Airbus chiết khấu. Nếu số lượng đủ lớn và đúng
dòng máy bay đang bán chậm thì mức chiết khấu khá cao. Giống như mua
điện thoại Samsung giá niêm yết sẽ được tặng quà hoặc thối lại tiền vậy
đó. :p
Tuy
nhiên các hãng hàng không không thể kiếm được 1 số tiền lớn để mua máy
bay, như Vietjet hay Bamboo mua mỗi lần hàng tỉ, hàng chục tỉ USD, trong
khi 2 hãng này có mà bán sạch sành sanh cũng không moi ra được tỉ USD.
Thế nên các hãng này mới phải làm thêm nghiệp vụ "bán đi rồi thuê lại".
Bán toàn bộ số máy bay vừa đặt mua cho 1 hãng chuyên cho thuê máy bay
với giá niêm yết, xong ký hợp đồng thuê lại. Khi đó hãng hàng không
"lời" ngay 1 số tiền hoa hồng đáng kể. Nếu mua nhiều thì "tiền lời" có
thể lên đến cả tỉ USD.
Sẽ
có bạn thắc mắc vậy thì mua càng nhiều, càng lời. Mấy hãng hàng không
sao không mua luôn 1000 chiếc cho lời nhiều? Thực tế cái lời đó là lời
giả. Bản chất chính là lấy lợi nhuận của tương lai ra mà ăn trong hiện
tại. Điều này đặc biệt cần thiết với những ai đang khát vốn đầu tư,
thiếu hụt dòng tiền hiện tại, như anh Quyết FLC chẳng hạn. :D Ví dụ như
nếu mua máy bay giá 50 triệu, được hoa hồng 20%, còn 40 triệu, dự kiến
khai thác trong 20 năm thì mỗi năm khấu hao 2 triệu. Giờ cũng mua máy
bay 50 triệu, trả 40 triệu xong bán lại 50 triệu lấy lãi 10 triệu nhưng
phải ký thuê lại cái máy bay đó với thời hạn 20 năm, giá thuê 3
triệu/năm. Hoạt động bình thường thì máy bay khấu hao 2 triệu, khai thác
được 3 triệu, lãi 1 triệu. Bây giờ khai thác 3 triệu vừa đủ trả tiền
thuê, không có lãi trong 20 năm vì lãi đã ăn hết ngay từ đầu. Nếu trong
tương lai chi phí tăng, thu giảm thì hãng sẽ ngay lập tức bị lỗ.
Điều
này lý giải tại sao VJA, BBA liên tục mua máy bay với số lượng khủng,
VJA đã đặt tổng cộng 250 máy bay trong khi hiện tại chỉ đang vận hành
tổng cộng 64 máy bay. BBA ký mua 44 chiếc trong khi chỉ đang vận hành 6
chiếc. Đặc biệt BBA mua khá nhiều Boeing 787 là loại máy bay to bay
đường dài, thường chỉ có hãng lớn, bay tuyến xa, nhu cầu lớn mới khai
thác, trong khi BBA thậm chí còn chưa được phép bay quốc tế. Lý do là vì
dòng máy bay này tỉ lệ chiết khấu hoa hồng cao hơn mấy dòng máy bay
kia. Và FLC có lẽ đang trong giai đoạn thiếu hụt vốn trầm trọng nên phải
dùng BBA để giải quyết nhu cầu vốn trước mắt.
Có
bạn thắc mắc tại sao mấy bọn chuyên cho thuê máy bay nó ngu thế, không
mua trực tiếp Boeing, Airbus với giá 40 triệu mà lại đi mua của bọn hàng
không giá 50 triệu làm chi. :D Nói thật là bọn nó chả ngu tẹo nào, quá
khôn nữa là khác. Tụi nó mua trực tiếp từ hãng giá rẻ rồi cho ai thuê?
Lâu lâu có khách có nhu cầu thuê ngắn hạn thì khách đầu cần phải máy bay
mới, cái nào chả được miễn hiệu quả thì thôi. Còn mua để đó thì lỗ
chổng vó ngay. Mua của hãng hàng không thì nó ăn ở cái hợp đồng cho thuê
lại đó. Về bản chất là nó cho hãng vay tiền thế chấp bằng máy bay,
nhưng về mặt hồ sơ thì nó là chủ sở hữu, hãng hàng không là người đi
thuê để lỡ hãng phá sản thì không ai được siết tài sản đó của nó.
Và
những giải thích phía trên cũng đồng thời giải thích lý do tại sao VNA
ít có những hợp đồng mua máy bay khủng như Vietjet hoặc Bamboo. Nguyên
nhân là vì VNA là hãng quốc doanh, không có nhu cầu bóc lợi nhuận ngay
từ bây giờ, không sale and leaseback để rồi tương lai rập rình nguy cơ
bị lỗ. Dính đến hoa hồng hoa tỏi, kinh doanh lời 10 năm lỗ 1 năm là có
nguy cơ bóc lịch thiên thu.
Mình có vài ý thế. Bạn nào biết chi tiết hơn thì chia sẻ với nhé.
Vài hình ảnh dòng máy bay được VJA và BBA đặt mua.
Nguyễn Giang Nam
(FB Nguyễn Giang Nam)
Không có nhận xét nào