Người Việt tại Mỹ đang chia hai phe: ủng hộ đảng cộng hòa, phe còn lại là dành phiếu cho đảng dân chủ.
Cuộc thăm dò ý kiến của Đài NBC cho thấy các cử tri bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa kỳ năm 2022 ít đại diện cho dân số Mỹ hơn xét về chủng tộc, thu nhập và tuổi tác so với các cử tri trong bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020.
Mô hình này tương tự ở các cuộc bầu cử giữa kỳ trước đây, khi tỉ lệ cử tri đi bỏ phiếu thường thấp hơn và ít đa dạng hơn so với các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.
Cử tri da trắng chiếm 73% tổng số cử tri đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ năm nay, cao hơn 6 điểm phần trăm so với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020. Số cử tri có thu nhập hộ gia đình từ 100.000 USD trở lên chiếm 37% tổng số cử tri năm 2022, so với chỉ 26% vào năm 2020. Người Mỹ từ 65 tuổi trở lên chiếm 28% số cử tri vào năm 2022, cao hơn 6 điểm so với năm 2020.
Dân chủ bằng lá phiếu cử tri cho cạnh tranh đảng phái chính trị ở quốc hội Hoa Kỳ. Và theo một quan sát của Hãng tin Reuters, trước đây đảng nào đang nắm Nhà Trắng hầu như luôn mất ghế trong các cuộc bầu cử giữa kỳ.
Đảng cầm quyền ở Washington thường mất ghế trong cuộc bầu cử giữa kỳ và Joe Biden dường như thiệt hại ít hơn Barack Obama hay Donald Trump ở giai đoạn này trong nhiệm kỳ tổng thống của họ. Tuy nhiên, đảng Cộng hòa nắm đa số ở một trong hai viện của quốc hội, đồng nghĩa với việc họ có thể chặn hầu hết mọi điều luật mà Tổng thống Biden đề xuất.
Như vậy trong cạnh tranh đảng phái qua lá phiếu cử tri, cho thấy quyền kiểm soát hạ viện sẽ ảnh hưởng lớn tới các chính sách của Tổng thống Biden trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ.
Trước mắt cho thấy nếu đảng Cộng hòa thắng cả hai hoặc một trong hai hạ viện hoặc thượng viện, thì các dự luật mà đảng Dân chủ ưu tiên như quyền phá thai và biến đổi khí hậu có thể bị cản trở.
Đảng Cộng hòa cũng có thể bắt đầu tranh luận về mức trần nợ của quốc gia, điều này có thể làm rung chuyển thị trường tài chính và khởi động các cuộc điều tra về chính quyền của ông Biden.
Rõ ràng cái giá của lá phiếu cử tri đối với cả hai đảng Dân chủ, Cộng hòa ở đây là khá đắt đỏ, và luôn là cạnh tranh liên tục trong chuyện đảng nào phục vụ tốt nhất cho quốc gia, cho an sinh của dân chúng sẽ được lá phiếu của cử tri.
Ở Việt Nam thì khác biệt hẳn với việc “chính trị ổn định”, dân chúng cứ mặc nhiên hưởng thụ khi mọi chuyện luôn được gọi là “đã có Đảng và Nhà Nước lo”.
Từ góc nhìn đó, thử đặt vấn đề rằng đồng ý là một đảng cầm quyền như Việt Nam, thế nhưng nếu lá phiếu cử tri là dân chủ, thì cầm chắc ít nhất các bộ trưởng như Nguyễn Hồng Diên, Hồ Đức Phớc phải bị mất chức trong chuyện để xăng dầu liên tục khủng hoảng suốt thời gian dài chưa biết bao giờ kết thúc.
Còn tân bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan thì phải bị bãi chức, vì từ thời gian còn là quyền bộ trưởng cho đến khi là tân bộ trưởng, bà vẫn để tình trạng thiếu vắc-xin tiêm chủng cho trẻ em, các bệnh viện công thì thiếu thuốc men điều trị, nhiều máy móc thiết bị tầm soát bệnh phải ‘đắp chiếu’ vì linh kiện, sinh phẩm không đáp ứng.
Quan trọng hơn nữa là nếu tôn trọng Hiến pháp, cụ thể ở điều 4 ghi rằng Đảng Cộng Sản “là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”, “chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình”, vậy thì với những gì mà nền kinh tế đang gánh chịu từ cung cách ‘quản lý tập thể’ của Bộ Chính trị, cho thấy Tổng bí thư là người cần được yêu cầu từ nhiệm với tất cả sự tự trọng tối thiểu của một chính khách.
Thế nhưng sở dĩ là bất khả thi trong yêu cầu từ nhiệm, còn là việc quốc hội ở Việt Nam không hề được xây dựng từ lá phiếu dân chủ của cử tri quần chúng, mà được xây dựng từ các cử tri đảng viên. và việc điều hành quốc gia đều phải tuân theo Nghị quyết Đại hội Đảng.
Không có nhận xét nào