Header Ads

  • Breaking News

    Donald Trump sẽ đảo ngược chính sách đối ngoại 80 năm của Mỹ

    Cách tiếp cận thế giới của một siêu cường sắp bị đảo lộn

    Leaders | American foreign policy

    Donald Trump will upend 80 years of American foreign policy

    A superpower’s approach to the world is about to be turned on its head

    (Theo The Economist: https://www.economist.com/.../donald-trump-will-upend-80... )

    Ngày 16/01/2025

    19/01/2025

    ---

    Những người chỉ trích Donald Trump thường cáo buộc ông là trò hề và chủ nghĩa biệt lập. Tuy nhiên, ngay cả trước khi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, ông ấy đã cho thấy những lời nói đó không phù hợp với những gì nhiệm kỳ thứ hai của ông có thể mang lại đến mức nào. Khi lễ nhậm chức đến gần, ông đã giúp đảm bảo lệnh ngừng bắn và thỏa thuận con tin ở Gaza. Phá bỏ những điều cấm kỵ, ông nỗ lực giành quyền kiểm soát Greenland, nơi có khoáng sản và vị trí chiến lược ở Bắc Cực. Nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump sẽ không chỉ có nhiều xáo trộn hơn nhiệm kỳ đầu tiên của ông; nó cũng sẽ thay thế tầm nhìn về chính sách đối ngoại đã thống trị nước Mỹ kể từ Thế chiến thứ hai.

    Trong nhiều thập kỷ, các nhà lãnh đạo Mỹ đã lập luận rằng quyền lực của họ đi kèm với trách nhiệm trở thành người bảo vệ không thể thiếu cho một thế giới được ổn định và lành mạnh hơn nhờ nền dân chủ, biên giới ổn định và các giá trị phổ quát. Ông Trump sẽ từ bỏ các giá trị và tập trung vào việc tích lũy và khai thác quyền lực. Cách tiếp cận của ông sẽ được thử nghiệm và xác định trong ba cuộc xung đột: Trung Đông, Ukraine và chiến tranh lạnh giữa Mỹ với Trung Quốc. Mỗi phần đều cho thấy ông Trump buộc phải đoạn tuyệt với những thập kỷ gần đây như thế nào: các phương pháp không chính thống, sự tích lũy và sử dụng ảnh hưởng theo cơ hội cũng như niềm tin của ông rằng chỉ có quyền lực mới tạo ra hòa bình.

    Trung Đông thể hiện tài năng khó đoán của ông. Người Israel và người Palestine cuối cùng đã đồng ý một thỏa thuận về Gaza vì ông đã đưa ra thời hạn bằng cách đe dọa rằng “tất cả địa ngục sẽ tan vỡ” nếu họ thất bại. Ông sẽ cần phải tiếp tục thúc ép họ nếu thỏa thuận tiến tới các giai đoạn sau. Kể từ Richard Nixon, chưa có một tổng thống nào lại coi hành vi như một “kẻ điên” như một nguồn lợi thế.

    Sự tùy hứng được củng cố bởi chủ nghĩa thực dụng. Không giống như hầu hết những người xây dựng hòa bình, ông Trump hoàn toàn không quan tâm đến lịch sử đau thương ở Trung Đông. Các hiệp định của Abraham, được ký trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, gợi ý rằng ông sẽ sử dụng việc thả con tin để thúc đẩy một thỏa thuận giữa Israel và Ả Rập Saudi, mà ông coi là con đường dẫn đến thịnh vượng - và giải Nobel hòa bình. Các đồng minh của Iran đã bị đè bẹp ở Gaza, Lebanon và Syria. Có thể Iran cũng đã sẵn sàng để đàm phán..

    Tuy nhiên, quê hương của ba tôn giáo độc thần sẽ là một thử thách nghiêm khắc xem liệu con người có thực sự sẵn sàng gạt bỏ niềm tin và những bất bình của mình để hướng tới sự thịnh vượng hay không. Hết lần này đến lần khác, những kẻ cực đoan ở cả hai phía Israel và Palestine đã phủ quyết các kế hoạch hòa bình bằng cách sử dụng bạo lực để làm mất uy tín của trung tâm thực dụng. Cánh hữu của Israel muốn sáp nhập đất của người Palestine. Iran đang cân nhắc giữa việc hợp tác với Mỹ và việc lao vào chế tạo bom hạt nhân. Điều gì sẽ xảy ra nếu những kẻ cuồng tín và giáo sĩ cản đường ông Trump?

    Câu trả lời của ông ấy sẽ là tăng cường áp lực bằng các biện pháp trừng phạt hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, hoặc từ bỏ hoàn toàn. Đây cũng là lựa chọn mà ông phải đối mặt ở Ukraine, nơi ông đã cam kết chấm dứt chiến tranh. Vì ông có nhiều đòn bẩy hơn đối với các đồng minh của Mỹ so với Vladimir Putin, con đường dễ dàng hơn là rút lui bằng cách chấm dứt hỗ trợ, qua đó buộc chính phủ ở Kyiv phải nhượng bộ—đặc biệt nếu, như các nhà phê bình lo ngại, ông cảm thấy được tâng bốc khi Putin đối xử với ông như một người đồng cấp mạnh mẽ. Nhưng điều đó sẽ làm suy yếu các mục tiêu khác của ông. Việc từ bỏ Ukraine sẽ khiến ông bị so sánh với ông Biden và cuộc rút lui đầy bất lực khỏi Afghanistan. Nhận thức được sự so sánh với Đài Loan, Trung Quốc có thể kết luận rằng ông là người dễ bị khuất phục. Ông có thể vẫn quyết định rằng việc thể hiện sẵn sàng ủng hộ Ukraine sẽ củng cố vị thế của mình trước Putin.

    Việc sử dụng quyền lực theo cơ hội có một số lợi ích. Ông Trump sẽ tiếp tục thuyết phục các thành viên NATO chi tiêu nhiều hơn để tự vệ trước Nga, điều này là tốt. Nhưng nó cũng có chi phí. NATO có lẽ có thể tồn tại trước những lời đe dọa của ông Trump về việc rút lui, tranh cãi về thương mại, ủng hộ các đảng bảo thủ quốc gia nổi dậy và bắt nạt Đan Mạch về chủ quyền của Greenland. Tuy nhiên, các liên minh phát triển dựa trên sự tin tưởng. Những người bảo thủ trong nước có thiện cảm với Putin sẽ hành động như một chất độc. Xét đến quy mô của mình, Đan Mạch đã mất nhiều binh sĩ ở Afghanistan như Mỹ. Việc tranh giành Greenland là cách đối xử coi Mỹ là mối đe dọa chứ không phải là người bảo vệ.

    Những kẻ chuyên quyền sẽ cảm thấy thoải mái khi rút lui khỏi các giá trị phổ quát. Nếu ông Trump khẳng định phạm vi ảnh hưởng của Mỹ bao gồm Canada, Greenland và Panama, thì họ sẽ tuyên bố đó như một sự chứng thực cho nguyên tắc của chính họ rằng quan hệ quốc tế trên thực tế luôn là một cuộc thử thách sức mạnh - rất hữu ích khi Nga thèm muốn Georgia hoặc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền Biển Đông. Nếu ông Trump khinh miệt các tổ chức như Liên hợp quốc, nơi thể hiện các giá trị phổ quát, thì thay vào đó, Trung Quốc và Nga sẽ thống trị chúng và khai thác chúng như những kênh dẫn cho lợi ích riêng của họ.

    Phe Trump lập luận rằng điều quan trọng là sức mạnh của Mỹ và điều này sẽ dẫn đến hòa bình với Trung Quốc. Họ cảnh báo về sự cần thiết phải ngăn chặn một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba, đồng thời lưu ý rằng Tập Cận Bình muốn có khả năng chiếm Đài Loan bằng vũ lực vào năm 2027. Trung Quốc cũng đang nhanh chóng chế tạo vũ khí hạt nhân và đang làm chủ một cách có hệ thống các công nghệ chiến lược. Họ nói rằng Mỹ cần tái thiết lập khả năng răn đe; và toàn cảnh ngoại giao “điên rồ”, chủ nghĩa thực dụng và tích lũy sức mạnh kinh tế, quân sự là con đường để thực hiện điều đó.

    Than ôi, khi nói đến Đài Loan thì có sự mâu thuẫn. Nếu nguồn gốc sức mạnh của Mỹ là thực dụng một cách tàn nhẫn về các giá trị, cứng rắn với đồng minh và cởi mở thỏa thuận với đối thủ, thì đó chính xác là những điều kiện để ông Trump bán Đài Loan cho Trung Quốc. Mặc dù nhiều quan điểm diều hâu về Trung Quốc trong chính quyền của ông sẽ chống lại điều đó, nhưng chính khả năng đó đã chỉ ra điểm yếu cốt lõi trong cách tiếp cận của ông Trump.

    Khi việc sử dụng quyền lực không bị ràng buộc bởi các giá trị, kết quả có thể là sự hỗn loạn trên quy mô toàn cầu. Nếu những kẻ cực kỳ trung thành, không có chiều sâu sẽ gây rối như Pete Hegseth và Tulsi Gabbard được xác nhận đứng đầu Lầu Năm Góc và cơ quan tình báo, thì sự hỗn loạn cũng sẽ lan rộng vào bên trong. Ông Trump không phù hợp để tách lợi ích của mình ra khỏi lợi ích của đất nước, đặc biệt nếu tiền của ông và các cộng sự đang bị đe dọa, như trường hợp của Elon Musk ở Trung Quốc. Bằng cách quay lưng lại với những giá trị đã tạo nên nước Mỹ thời hậu chiến, ông Trump sẽ từ bỏ sức mạnh lớn nhất duy nhất mà các đối thủ chuyên quyền của ông không có. 

    ---

    https://www.facebook.com/ok.net.vn/about


    Không có nhận xét nào