Ts. Phạm Đình Bá lược dịch
12/3/2025
Nếu bạn là một người trẻ Việt Nam muốn tìm hiểu về cơ hội tương đối của mình so với thanh niên Singapore, bài này chỉ ra những điểm khác biệt rõ nét giữa hai nước trong các lĩnh vực việc làm, giáo dục và quan hệ xã hội.
Trong khi Việt Nam có tỷ lệ thất nghiệp thanh niên thấp hơn và vẫn giữ được những giá trị giáo dục truyền thống mạnh mẽ, Singapore lại sở hữu một hệ thống giáo dục được quốc tế công nhận với sự chú trọng vào tư duy phản biện và giải quyết vấn đề. Cả hai nước đều tổ chức các chương trình trao đổi thanh niên nhằm thúc đẩy sự hiểu biết văn hóa lẫn nhau, dù văn hóa hẹn hò giữa hai nước có sự khác biệt đáng kể.
Thị trường việc làm dành cho thanh niên
Singapore có nền kinh tế phát triển hơn với nhiều công việc chất lượng cao trong các lĩnh vực như tài chính, công nghệ. Trong khi đó Việt Nam vẫn chủ yếu tập trung vào sản xuất và nông nghiệp dù đang chuyển đổi nhanh chóng sang các ngành công nghệ mới.
Việt Nam: Năm 2023, tỷ lệ thất nghiệp thanh niên (15-24 tuổi) tại Việt Nam khoảng 6%, tăng nhẹ so với năm trước. Trung bình từ 1991 đến 2023 là khoảng 5%. Dù vậy, mỗi năm Việt Nam vẫn phải tạo ra khoảng 1,4 triệu việc làm mới để đáp ứng nhu cầu lao động trẻ.
Thị trường việc làm Việt Nam năm 2025 dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ, năng lượng tái tạo, logistics và sản xuất. Các vị trí như lập trình viên, chuyên viên phân tích dữ liệu, chuyên gia trí tuệ nhân tạo (AI), kỹ sư an toàn thông tin mạng, kỹ sư tự động hóa và quản lý chuỗi cung ứng sẽ có nhu cầu cao.
Tuy nhiên, lực lượng lao động Việt Nam hiện vẫn chủ yếu tập trung vào các công việc có kỹ năng thấp hoặc trung bình. Các công việc đòi hỏi kỹ năng cao chỉ chiếm khoảng 9% tổng số lao động. Nhiều bạn trẻ Việt Nam gặp khó khăn do sự chênh lệch giữa kỹ năng được đào tạo và yêu cầu thực tế từ nhà tuyển dụng.
Singapore: Tỷ lệ thất nghiệp thanh niên năm 2023 cao hơn Việt Nam, khoảng 8%. Con số này từng lên tới 11% vào năm 2020 do ảnh hưởng đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, nền kinh tế Singapore nhìn chung phát triển hơn với nhiều cơ hội nghề nghiệp chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ cao, tài chính và dịch vụ.
Thị trường việc làm Singapore có tính linh hoạt cao với sự dịch chuyển nghề nghiệp nhanh chóng của giới trẻ (Millennials và Gen Z). Khoảng 68% người trẻ có ý định tìm kiếm cơ hội mới trong năm 2025.
Nhu cầu cao về các vị trí chuyên môn như nghiên cứu viên trí tuệ nhân tạo (AI Researcher), kỹ thuật viên điện tử. Tuy nhiên, người trẻ Singapore cũng gặp khó khăn do cạnh tranh cao và sự không khớp giữa kỹ năng được đào tạo với nhu cầu của doanh nghiệp.
Lực lượng lao động Singapore chủ yếu tập trung vào các công việc có kỹ năng cao (khoảng 65%), vượt xa mức 9% của Việt Nam.
Hệ thống giáo dục và cơ hội học tập
Việt Nam: Giáo dục truyền thống tại Việt Nam chủ yếu tập trung vào học thuộc lòng và kỷ luật nghiêm khắc. Mặc dù tạo nền tảng kiến thức vững chắc nhưng đôi khi bị chỉ trích là thiếu sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Giáo dục đại học tại Việt Nam đang mở rộng nhanh chóng, đặc biệt là đầu tư mạnh vào các ngành STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học), các nền tảng giáo dục công nghệ số (EdTech) và hợp tác quốc tế. Chính phủ ưu tiên phát triển giáo dục STEM nhằm hiện đại hóa lực lượng lao động.
Singapore: Hệ thống giáo dục của Singapore được quốc tế đánh giá cao nhờ cách tiếp cận toàn diện, nhấn mạnh tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề thực tế và phát triển nhân cách. Các trường học Singapore luôn đứng đầu trong các kỳ đánh giá quốc tế.
Singapore tập trung vào giáo dục toàn diện, học tập suốt đời và đa dạng hóa con đường thành công cho giới trẻ. Bộ Giáo dục Singapore đã triển khai nhiều sáng kiến hỗ trợ nâng cao kỹ năng cho người đi làm và cải thiện chất lượng giảng dạy thông qua hợp tác sâu rộng trong hệ sinh thái giáo dục.
Cả hai quốc gia đều coi trọng hợp tác thanh niên thông qua các chương trình như "Chương trình Trao đổi Lãnh đạo trẻ Việt Nam - Singapore". Năm 2024, chương trình này diễn ra với chủ đề "Đổi mới sáng tạo do thanh niên dẫn dắt vì tác động xã hội", giúp giới trẻ hai nước giao lưu học hỏi kinh nghiệm thực tiễn từ các tổ chức lớn.
Gần đây đã có nhiều chương trình trao đổi giáo dục giữa hai nước như "Giấc mơ du học Singapore 2024" nhằm hỗ trợ sinh viên Việt Nam tiếp cận hệ thống giáo dục Singapore. Ngoài ra còn có Hội Liên hiệp Thanh niên Sinh viên Việt Nam tại Singapore (VNYA) tổ chức hội chợ nghề nghiệp cho sinh viên Việt Nam tại Singapore.
Văn hóa hẹn hò và quan hệ xã hội
Việt Nam: Thanh niên đô thị hiện nay đang cân bằng giữa lối sống hiện đại và những giá trị truyền thống do gia đình và xã hội đặt ra. Việc thảo luận về tình yêu và tình dục vẫn còn dè dặt, chịu ảnh hưởng bởi kỳ vọng của thế hệ trước.
Thanh niên Việt Nam đang chuyển dần sang xu hướng hôn nhân dựa trên tình cảm cá nhân, cởi mở hơn trong tình yêu và sự thân mật so với các thế hệ trước đây. Tuy nhiên vẫn tồn tại những căng thẳng thế hệ giữa giá trị truyền thống với thực tế cuộc sống hiện đại.
Singapore: Giới trẻ Singapore ngày càng trì hoãn việc hẹn hò hoặc kết hôn vì áp lực công việc hoặc chưa tìm được người phù hợp. Nhiều người cảm thấy hẹn hò tại Singapore khá căng thẳng và mệt mỏi. Các ứng dụng hẹn hò phổ biến nhưng cũng gây nhiều áp lực tâm lý cho người dùng.
Thanh niên Singapore ngày càng ưu tiên phát triển cá nhân độc lập thay vì vội vàng bước vào quan hệ tình cảm lâu dài như thế hệ trước đây. Thanh niên Singapore chịu áp lực lớn về sự nghiệp và đối mặt với tỷ lệ sinh giảm sút.
Xu hướng hẹn hò mới nổi là "micro-dating" (những cuộc hẹn ngắn gọn), phù hợp với lối sống bận rộn của giới trẻ. Người độc thân ngày càng tìm kiếm sự tương đồng về sở thích thông qua các ứng dụng hẹn hò như Bumble.
Cân bằng giữa cơ hội và thách thức
Là một người trẻ Việt Nam so sánh cơ hội của mình với thanh niên Singapore, bạn sẽ thấy mỗi quốc gia đều có những lợi thế riêng.
Về việc làm, cả hai quốc gia đều mang lại cơ hội triển vọng trong lĩnh vực công nghệ. Việt Nam hiện có tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn nhưng chất lượng công việc nhìn chung chưa cao bằng Singapore. Tuy nhiên, Singapore có tỷ lệ công việc đòi hỏi trình độ cao lớn hơn đáng kể so với Việt Nam (65% so với 9%), cho thấy thanh niên Singapore có thể tiếp cận dễ dàng hơn với những cơ hội việc làm chất lượng cao.
Về giáo dục, cả hai quốc gia đều đang đầu tư mạnh mẽ để cải thiện hệ thống giáo dục. Hệ thống giáo dục Singapore vượt trội nhờ cách tiếp cận toàn diện; trong khi đó Việt Nam đang nỗ lực cải thiện chất lượng giáo dục theo hướng hiện đại hơn. Việt Nam phát triển nhanh chóng về giáo dục đại học và STEM, trong khi Singapore tập trung vào giáo dục toàn diện và khuyến khích học tập suốt đời.
Trong lĩnh vực quan hệ xã hội và tình cảm, thanh niên Việt Nam đang chuyển đổi từ những giá trị truyền thống sang hiện đại nhưng vẫn chịu ảnh hưởng từ kỳ vọng thế hệ trước. Trong khi đó, thanh niên Singapore ưu tiên hiệu quả trong hẹn hò do áp lực thời gian và sự nghiệp. Thanh niên Việt cân bằng giữa truyền thống và hiện đại; còn giới trẻ Singapore ngày càng trì hoãn việc bước vào các mối quan hệ lâu dài để ưu tiên sự nghiệp cá nhân.
Mặc dù cả hai quốc gia đều mang lại nhiều cơ hội tốt cho giới trẻ, nhưng hiện tại Singapore cung cấp nhiều cơ hội việc làm chất lượng cao hơn cùng một hệ thống hỗ trợ rõ ràng cho giáo dục suốt đời. Ngược lại, Việt Nam đang cải thiện nhanh chóng môi trường giáo dục nhưng vẫn còn gặp thách thức về chất lượng việc làm cũng như vấn đề không khớp kỹ năng. Xu hướng quan hệ xã hội ở cả hai nước đều phản ánh sự thay đổi toàn cầu theo hướng hiệu quả hơn trong cách tiếp cận tình cảm của giới trẻ hiện nay.
Nhìn chung không thể nói rõ quốc gia nào hoàn toàn tốt hơn hay kém hơn mà phụ thuộc vào ưu tiên cá nhân của bạn trong từng lĩnh vực cụ thể. Các chương trình hợp tác giữa hai nước cũng mở ra cơ hội quý giá để bạn trải nghiệm cả hai nền văn hóa và tận dụng lợi thế từ cả hai môi trường sống.
Không có nhận xét nào