Sùng Chính và Hiếu Mạnh
Tạp chí Luật Khoa
26/6/2025
Các bị can trong vụ án. Ảnh: Ngọc Bích/Tuổi Trẻ.
Các sự kiện nổi bật tuần qua: Chính phủ được phép ban hành nghị quyết để sửa luật; Xét xử nhiều vụ án trọng điểm: Phúc Sơn, FLC, Vạn Thịnh Phát; Quốc hội sửa Bộ luật Hình sự, bỏ án tử hình đối với 8 tội danh; Rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15, Hội đồng Nhân dân các cấp.
Chính phủ được phép ban hành nghị quyết để sửa luật
Trong thời gian các luật, nghị quyết của Quốc hội chưa được sửa đổi, bổ sung, Chính phủ được phép ban hành nghị quyết để điều chỉnh một số quy định của luật và nghị quyết do Chính phủ trình; báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội tại phiên họp, kỳ họp gần nhất.
Đó là nội dung của khoản 2, Điều 4 của Nghị quyết 206 vừa được Quốc hội thông qua chiều 24/6 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 24/6 đến hết ngày 28/2/2027.
Theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 vừa mới có hiệu lực chỉ hơn hai tháng trước, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được sắp xếp theo thứ bậc, trong đó luật (bậc thứ hai) có giá trị pháp lý cao hơn nghị định (bậc thứ năm). Ngoài ra, tại khoản 2, Điều 5, luật này cũng quy định rằng nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản pháp luật phải đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của văn bản trong hệ thống pháp luật.
Ngày 25/6, Quốc hội cũng đã biểu quyết thông qua 14 luật, bao gồm: Luật Thanh tra (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; v.v.
Sáng 26/6, Quốc hội tiếp tục thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân với 39 điều. Trong đó, có quy định cấm xử lý dữ liệu cá nhân nhằm chống lại nhà nước gây ảnh hưởng tới quốc phòng, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan và các đại biểu bấm nút thông qua Nghị quyết. Ảnh: Hoàng Phong. Nguồn ảnh: VnExpress.
Xét xử nhiều vụ án trọng điểm: Phúc Sơn, FLC, Vạn Thịnh Phát
Tuần qua, Việt Nam xét xử nhiều dự án tham nhũng trọng điểm.
Ngày 24/6, phiên tòa sơ thẩm vụ án ở Tập đoàn Phúc Sơn và Nguyễn Văn Hậu (Hậu “pháo”) đã diễn ra với sự có mặt của 41 bị cáo, bao gồm năm cựu bí thư tỉnh ủy.
Ông Hậu bị cáo buộc đã chi 132 tỷ đồng hối lộ cho 18 quan chức lãnh đạo các tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ và Quảng Ngãi để được ưu ái thực hiện 14 dự án trái phép, gây thiệt hại 1.164 tỷ đồng.
Tại phiên tòa, luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bà Hoàng Thị Thúy Lan, cựu bí thư tỉnh ủy tỉnh Vĩnh Phúc thông báo bà mắc hội chứng ngưng thở, tim mạch, đường ruột sau một thời gian tạm giam.
Cho đến nay, phiên xét xử vụ án này vẫn đang diễn ra.
Ngày 17/6, phiên phúc thẩm đại án liên quan đến Trịnh Văn Quyết, cựu chủ tịch Tập đoàn FLC đã diễn ra. Trong phiên tòa, Viện kiểm soát đề nghị giảm mức án cho Trịnh Văn Quyết từ 21 năm xuống còn 7-8 năm tù vì đã khắc phục hậu quả 2.500 tỷ đồng, vượt 22 tỷ so với yêu cầu.
Ngày 26/6, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Trịnh Văn Quyết 7 năm tù về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (giảm 11 năm tù so với án sơ thẩm). Tính đến nay, thời gian ông Quyết đã bị tạm giam là khoảng 3 năm 3 tháng (tính từ ngày cơ quan điều tra ra quyết định bắt tạm giam vào ngày 29/3/2022).
Hai em gái của ông Quyết cũng bị tuyên án. Trong đó bà Trịnh Thị Minh Huế bị phạt 3,5 tỷ đồng cùng 4 năm 6 tháng tù cho hai tội danh “thao túng thị trường chứng khoáng” và “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (án sơ thẩm 14 năm tù); còn bà Trịnh Thị Thúy Nga bị phạt 3 tỷ đồng và giảm án tù xuống bằng thời gian tạm giam (38 tháng 21 ngày) với tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (án sơ thẩm 8 năm tù).
Ngày 18/6, Cơ quan Cảnh sát Điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự liên quan đến các hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại các cơ sở Viện Pháp y tâm thần Trung ương ở Hà Nội và Thanh Hóa.
Đồng thời, khởi tố và áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với 40 người. Trong đó có 36 bị can là lãnh đạo, cán bộ Viện; hai bị can là bệnh nhân đang chữa bệnh tâm thần bắt buộc.
Đăng ký newsletter
Luật Khoa cố gắng mang đến cho bạn bức tranh toàn cảnh, có chiều sâu, và chân thực nhất.
Phân tích rõ ràng. Không giật gân. Không tự kiểm duyệt.
Quốc hội sửa Bộ luật Hình sự, bỏ án tử hình đối với 8 tội danh
Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự Việt Nam với 429/439 đại biểu tán thành, đạt tỷ lệ 89,75% và có hiệu lực từ 1/7. Trong đó, quy định mới sẽ bãi bỏ án phạt tử hình đối với tám tội danh.
Tám tội danh được bỏ án tử hình trong Bộ Luật Hình sự năm 2015.
Các bản án đã tuyên trước ngày 1/7 mà chưa thi hành án thì sẽ được chuyển thành án tù chung thân. Với đạo luật mới này, tỷ phú Trương Mỹ Lan có thể sẽ thoát án tử hình về tội tham ô tài sản.
Đáng chú ý, Bộ Công an lần này lại là đơn vị được giao chủ trì soạn thảo dự án sửa đổi Bộ luật Hình sự, thay vì Bộ Tư pháp như trước đây.
Lý do của việc sửa đổi tám nội dung trên là nhằm đảm bảo tính “nhân đạo, khoan hồng trong thi hành pháp luật”, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết.
Tuy nhiên, trước đó, nhiều đại biểu Quốc hội đã phản đối việc bỏ án tử hình đối với bốn tội danh: tham ô tài sản, nhận hối lộ, vận chuyển trái phép chất ma túy, và sản xuất thuốc giả.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Nguồn ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội.
Việt Nam đang trong giai đoạn xem xét và xét xử nhiều vụ án sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng cũng nhiều vụ án tham nhũng trọng điểm. Điển hình, có bà Trương Mỹ Lan đang phải chấp hành hình phạt tử hình về tội “tham ô tài sản” trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Hệ thống pháp luật Việt Nam đang giảm dần số tội danh có mức án tử hình qua các lần sửa đổi: từ 44 tội (năm 1985) xuống còn 29 tội (1999), 22 tội (năm 2009), 18 tội (2015) và giờ chỉ còn 10 tội (2025).
Rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15, hội đồng nhân dân các cấp
Sáng 21/5, Quốc hội khóa 15 đã thông qua việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15 và hội đồng nhân dân các cấp, nhiệm kỳ 2021 – 2026; đồng thời, ấn định thời điểm bầu cử mới sẽ rơi vào ngày 15/3/2026, sớm hơn khoảng hơn hai tháng so với các ngày bầu cử trước đây (thường rơi vào cuối tháng Năm).
Theo nghị quyết này, “kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XVI được triệu tập chậm nhất là 60 ngày, kể từ ngày bầu cử”, nghĩa là ngày 15/5, sớm hơn so với thông lệ trước đây là đầu tháng Bảy.
Quyết định rút ngắn nhiệm kỳ của Quốc hội khóa 15 dựa trên chủ trương của Đảng Cộng sản để kịp thời kiện toàn tổ chức bộ máy sau Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ 14, dự kiến diễn ra vào đầu năm 2026, theo báo Tuổi Trẻ đưa tin. Sự kiện này cũng diễn ra trong bối cảnh Quốc hội vừa thông qua việc sắp xếp 34 tỉnh, thành mới và đang lựa chọn các chức danh lãnh đạo cấp cao cho các đơn vị này.
Theo quy định, nhiệm kỳ của Quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp sẽ kéo dài trong 5 năm. Quốc hội sẽ có quyền rút ngắn hoặc kéo dài các nhiệm kỳ này, theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội .
Do Quốc hội thường chỉ họp hai kỳ một năm (giữa và cuối năm) nên trên thực tế, kỳ họp cuối năm nay (tháng 10-11) có thể sẽ là kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa 15.
Tin vắn
Mã số thuế sẽ gộp chung với số định danh cá nhân từ ngày 1/7. Cục thuế, thuộc Bộ Tài chính, sẽ bắt đầu sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế đối với người dân, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh kể từ ngày 1/7. Theo đó, số định danh 12 chữ số do Bộ Công an cung cấp sẽ được dùng trong mọi giao dịch thuế.
Doanh nghiệp không được khuyến mãi quá 50% từ ngày 1/7. Bộ Công Thương vừa ban hành Thông tư số 39 quy định doanh nghiệp không được phép khuyến mãi 50% giá trị sản phẩm, dịch vụ; trừ các dịp lễ, Tết trong năm. Trường hợp ngoại lệ được áp dụng đối với hàng hóa bình ổn giá, thực phẩm tươi sống và doanh nghiệp đang chuẩn bị phá sản, giải thể hoặc chuyển đổi mô hình kinh doanh.
Lương tối thiểu vùng sẽ chuyển từ cấp huyện xuống cấp xã từ ngày 1/7. Theo Nghị định 128/2025 mới của Chính phủ, việc xác định lương tối thiểu cấp vùng sẽ do cấp xã thực hiện thay vì cấp huyện như trước đây. Cấp xã có danh mục hành chính gồm bốn vùng với các mức lương tương ứng, gồm: vùng một là 4,96 triệu đồng/tháng, vùng hai là 4,41 triệu đồng/tháng, vùng ba là 3,86 triệu đồng/ tháng và vùng bốn là 3,45 triệu đồng/tháng.
Quốc hội thông qua việc tăng gấp đôi tiền phạt mà không cần lập biên bản. Sáng 25/6, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính với điểm nổi bật là việc tăng mức phạt tối đa mà không cần lập biên bản. Theo quy định mới, mức phạt đối với cá nhân sẽ tăng từ 250.000 đồng lên 500.000 đồng và từ 500.000 đồng lên 1 triệu đồng đối với tổ chức. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7.
Dư nợ tín dụng/GDP của Việt Nam đã đạt mức 134%. Tại phiên họp sáng ngày 19/6 của Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết nợ tín dụng/GDP (tổng thu nhập quốc nội) của Việt Nam đã đạt mức 134% vào cuối năm 2024. Con số này cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang phụ thuộc vào vốn tín dụng ngân hàng. Việc này tiềm ẩn các rủi ro hệ thống và có thể gây ra hệ lụy cho nền kinh tế, bà Hồng nhận định.
Cựu giám đốc Trung tâm Lý lịch tư pháp khai nhận hối lộ vì bị lừa đảo. Chiều 23/6, tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo Hoàng Quốc Hùng (cựu Giám đốc Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia) khai đã nhận hối lộ 43 tỷ đồng từ tháng 1/2019 đến tháng 7/2023. Ông Hùng khai lý do phạm tội là do trước đó bị lừa đảo và đang nợ số tiền 20 tỷ đồng nên dùng tiền hối lộ để trả nợ.
36 cán bộ y tế bị khởi tố trong đường dây “chạy” kết luận giám định tâm thần. Ngày 23/6, Công an TP. Hà Nội thông báo đã khởi tố 40 người, bao gồm 36 lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y tâm thần Trung ương và bốn người khác về các tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ”, “nhận hối lộ” và “đưa hối lộ” v.v. Theo điều tra, bị cáo Mai Anh cùng chồng đã hối lộ các cán bộ y tế để được bố trí phòng riêng và “chạy” kết luận giám định tâm thần cho nhiều bị can khác.
Bài đáng đọc trong tuần
Bỏ huyện nhập xã: Tầm nhìn 100 năm mỗi 10 năm
Nguyễn Anh Tuấn, 20/6/2025 – Facebook
“[…] những bất cập của mô hình tỉnh-xã như hiện nay, có thể dự đoán trong tương lai không xa Việt Nam sẽ chứng kiến thêm một đợt sáp nhập lớn các xã lại với nhau, mà thực chất là quay về quy mô tương đương cấp huyện trước đây. Dù đợt tái cấu trúc lần này được tuyên bố rầm rộ là xác lập tầm nhìn 100 năm cho đất nước, nhưng với tất cả sự nóng vội đang diễn ra, e là công chúng một lần nữa sẽ chứng kiến kiểu tầm nhìn 100 năm mỗi 10 năm.”
Sự kiện đáng chú ý sắp tới
Từ ngày 27/6 đến 1/7, TP. HCM sẽ cấm xe trên nhiều tuyến đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi để tổ chức các hoạt động kỷ niệm 327 năm hình thành TP. Sài Gòn – Chợ Lớn – Gia Định – TP.HCM (1698 – 2025) và kỷ niệm 49 năm ngày Sài Gòn đổi tên thành TP. Hồ Chí Minh (2/7/1976 – 2/7/2025).
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ diễn ra từ ngày 26 – 28/6
https://luatkhoa.com/2025/06/quoc-hoi-cho-chinh-phu-quyen-sua-luat-xet-xu-vu-phuc-son-van-thinh-phat/
Không có nhận xét nào