PGS.TS Trần Đình Thiên: Việt Nam ký hàng loạt FTA, nhưng làm sao để doanh nghiệp nội địa hưởng lợi thay vì nước ngoài
Minh Anh • 06/07/2025
Trung Quốc dẫn đầu số dự án đầu tư FDI mới
Nguyên Nga - ngngathanhnien@gmail.com
Việt Nam ký nhiều FTA, mở ra cơ hội lớn để vươn ra thế giới. Nhưng nghịch lý là trong khi ta chưa kịp lớn mạnh để tận dụng cơ hội đó, thì doanh nghiệp FDI đã tràn vào, biến Việt Nam thành điểm sáng thu hút đầu tư.
Chia sẻ tại Diễn đàn "Đầu tư bất động sản trong kỷ nguyên mới: Tư duy mới - Vận hội mới", mới đây, PGS.TS Trần Đình Thiên - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, cho rằng, trong quá trình phát triển, nền kinh tế Việt Nam đạt nhiều thành tựu đáng kể, nhưng song hành cùng đó là những nghịch lý cần được nhìn nhận thẳng thắn để có giải pháp thực chất.
Đưa ra ví dụ cho nghịch lý này, ông Thiên chỉ ra: Việt Nam là một trong những quốc gia có độ mở thương mại thuộc hàng cao nhất thế giới. Chỉ trong vòng ba thập kỷ, chúng ta đã ký kết hàng loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) với các nền kinh tế lớn – từ CPTPP, EVFTA đến RCEP.
Có thể nói Việt Nam là hình mẫu trong việc mở cửa, cam kết sâu rộng và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Thế nhưng, doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân lại không phải là lực lượng hưởng lợi lớn nhất từ các hiệp định ấy.
"Ngược lại, dòng vốn FDI mới là nhóm tận dụng triệt để cơ hội mà chúng ta đã tạo ra. Họ “đổ bộ” vào Việt Nam, biến đất nước ta thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất thế giới về thu hút đầu tư nước ngoài. Còn doanh nghiệp nội địa thì vẫn loay hoay, bị bỏ lại phía sau", ông Thiên nhận định.
PGS.TS Trần Đình Thiên lý giải, dù Việt Nam ký hàng loạt FTA, nhưng khu vực tư nhân đa phần quy mô nhỏ, thiếu năng lực quản trị, hạn chế về công nghệ, thông tin và kết nối, vẫn loay hoay với thủ tục, rào cản nội tại, và mắc kẹt trong chính sân nhà.
"Những chủ thể đáng lẽ phải là lực lượng xung kích đi ra thế giới, lại không được bồi dưỡng, nâng cấp để tận dụng cơ hội mà các FTA mang lại", ông cho hay.
Một nghịch lý khác được ông Thiên chỉ ra, “đầu tàu” chạy chậm hơn “toa tàu”. Cả vùng Đông Nam Bộ và TP.HCM từng có hàng chục năm tăng trưởng hơn nhiều vùng khác, đáng lẽ được coi đầu tàu thế mà tăng trưởng chậm hơn. Đầu tư cho cơ sở hạ tầng, đặc biệt kết nối cho vùng này kém hơn so với đồng bằng Bắc Bộ, dẫn đến sự tụt hạng vai trò. Câu hỏi đặt ra: Tại sao một cực tăng trưởng chiến lược lại bị “bỏ quên”?
Cũng theo PGS.TS Trần Đình Thiên, doanh nghiệp Việt Nam giỏi chống chịu nhưng lại khó lớn mạnh do môi trường kinh doanh nhiều rào cản, chi phí cao và thiếu hỗ trợ dài hạn. “Lãi suất mười mấy phần trăm suốt nhiều năm, cộng thủ tục rườm rà khiến doanh nghiệp chỉ cầm cự, không thể bứt phá”.
Ông cũng cảnh báo sự khốc liệt của thị trường nhà ở xã hội – vốn nên là điểm tựa cho người thu nhập thấp nhưng vẫn chưa phát triển đúng vai. “Nếu nhà ở xã hội đủ mạnh, liệu có tạo ra áp lực điều tiết tích cực cho nhà ở thương mại không?”, ông đặt vấn đề.
Thoát khỏi 'cái bóng của chính mình'
PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh, vấn đề không chỉ là tốc độ, mà là chất lượng tăng trưởng. Ông đánh giá cao cách đặt vấn đề nghiêm túc: “Điểm nghẽn của điểm nghẽn là thể chế”. Chính sự thừa nhận thẳng thắn này, đã mở ra niềm tin vào một cuộc cải cách thực chất, tạo tiền đề cho những chuyển biến đột phá.
Vị chuyên gia chỉ rõ, Việt Nam đang đối diện với ba khát vọng trọng yếu: Vượt đẳng cấp chính mình, tranh đua toàn cầu, và tăng trưởng vượt bậc với mục tiêu tăng trưởng hai con số không chỉ một lần, mà duy trì bền vững.
Muốn vậy, logic hành động không còn là “ưu đãi, xin – cho” mà là bình đẳng, tự do, và không phân biệt đối xử.
“Chúng ta phải tự đục chính mình để thoát khỏi chính mình, chứ không thể tiếp tục cải cách nửa vời. Cải cách thể chế phải đi đến tận cùng – nghĩa là trao quyền thật, tạo điều kiện thật để lực lượng xã hội phát triển lành mạnh, tự nhiên", ông nhấn mạnh.
Với PGS.TS Trần Đình Thiên, thay đổi động lực phát triển là yêu cầu sống còn. Không còn là lao động giá rẻ, tài nguyên thô. Mà là nguồn nhân lực sáng tạo, kết hợp giữa trí tuệ con người và trí tuệ nhân tạo (AI).
“Nếu làm được, sức mạnh nhân lực sống của ta sẽ tăng lên hàng chục lần. Các doanh nghiệp hãy hành động theo tinh thần ấy, nhất là các nhà quản trị", ông nhấn mạnh.
https://nguoiquansat.vn/pgs-ts-tran-dinh-thien-viet-nam-ky-hang-loat-fta-nhung-lam-sao-de-doanh-nghiep-noi-dia-huong-loi-thay-vi-nuoc-ngoai-229587.html
Trung Quốc dẫn đầu số dự án đầu tư FDI mới
Nguyên Nga - ngngathanhnien@gmail.com
06/07/2025
Thu hút đầu tư nước ngoài tính theo tháng kể từ đầu năm tới nay.
Trung Quốc là đối tác dẫn đầu về số dự án đầu tư mới, chiếm hơn 30%, tập trung vào lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo trong 6 tháng đầu năm.
Số liệu trên vừa được Cục Đầu tư nước ngoài công bố về tình hình đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam trong nửa đầu năm. Theo báo cáo này, trong 6 tháng đầu năm, các nhà đầu tư nước ngoài đã đăng ký đầu tư vào Việt Nam 21,51 tỉ USD, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong đó, có gần 9,3 tỉ USD vốn đăng ký mới của 1.988 dự án; 8,95 tỉ USD vốn điều chỉnh của 826 lượt dự án và 3,28 tỉ USD vốn đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần.
Đáng lưu ý, vốn thực hiện của dự án đầu tư nước ngoài trong 6 tháng qua cũng tăng mạnh, cao nhất so cùng kỳ của 5 năm qua, ước đạt khoảng 11,72 tỉ USD, tăng 8,1%.
Một điểm đáng chú ý là vốn đăng ký mới vẫn giảm so với cùng kỳ năm ngoái, mức giảm là 9,6%. Nguyên nhân chủ yếu là do trong 6 tháng đầu năm 2024, số lượng các dự án cấp mới có vốn đăng ký lớn trên 100 triệu nên tổng vốn đăng ký mới cao (trong 6 tháng 2024, cấp mới 18 dự án trên 100 triệu USD với tổng số vốn là 5,12 tỉ USD, chiếm 32% tổng vốn đầu tư).
Trong khi đó, trong 6 tháng năm nay, chỉ cấp mới 15 dự án trên 100 triệu, với tổng vốn đăng ký là 3,2 tỉ USD, chiếm 15,1% tổng vốn đầu tư.
Tuy vậy, bù lại cả vốn điều chỉnh và vốn đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần đều tăng mạnh so với cùng kỳ, tương ứng tăng gấp 2,2 lần và tăng 73,6%.
Đầu tư vào công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm hơn 50% vốn FDI vào Việt Nam trong 6 tháng qua
ẢNH: NGỌC THẮNG
nhận xét, các dữ liệu cho thấy, niềm tin ngày càng gia tăng của cộng đồng doanh nghiệp quốc tế với Việt Nam. Nhà đầu tư không chỉ tiếp tục lựa chọn Việt Nam là điểm đến mới mà còn sẵn sàng mở rộng quy mô các dự án hiện hữu.
Theo đối tác đầu tư, đến nay, nhà đầu từ Singapore vẫn dẫn đầu với tổng vốn đầu tư hơn 4,6 tỉ USD, chiếm hơn 21,4% tổng vốn đầu tư, giảm 24,8% so với cùng kỳ. Hàn Quốc đứng thứ hai với trên 3 tỉ USD, chiếm gần 14,3% tổng vốn đầu tư, gấp hơn 2 lần cùng kỳ. Tiếp theo là Trung Quốc (2,55 tỉ USD), Nhật Bản (2,15 tỉ USD), Malaysia (1,59 tỉ USD).
Cũng trong 6 tháng đầu năm nay, Malaysia và Thụy Điển ghi nhận mức tăng FDI đột biến. Malaysia tăng 20 bậc so với cùng kỳ, nổi bật với dự án xây dựng Công viên Yên Sở tại Hà Nội (tổng vốn đầu tư điều chỉnh tăng 1,12 tỉ USD), điều chỉnh vốn trong tháng 5. Thụy Điển tăng 59 bậc với dự án cấp mới lớn trong tháng 6 là Tổ hợp sản xuất tái chế vải polyester (tổng vốn đầu tư 1 tỉ USD) đầu tư lĩnh vực sản xuất polyester tái chế, tái chế phế liệu dệt may thành hạt nhựa tại Khu kinh tế Nhơn Hội.
Đáng lưu ý, xét về số dự án, Trung Quốc là đối tác dẫn đầu về số dự án đầu tư mới (chiếm 30,1%, tập trung vào lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo). Hàn Quốc dẫn đầu về số lượt điều chỉnh vốn (chiếm 18,5%) và số giao dịch góp vốn mua cổ phần (chiếm 26,5%).
6 tháng, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đạt gần 12 tỉ USD, chiếm 55,6% tổng vốn đầu tư đăng ký, tăng 3,9% so với cùng kỳ; ngành kinh doanh bất động sản đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư gần 5,17 tỉ USD, chiếm 24% tổng vốn đầu tư đăng ký, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ.
https://thanhnien.vn/trung-quoc-dan-dau-so-du-an-dau-tu-fdi-moi-185250706100906759.htm
Không có nhận xét nào