Lê Thanh Tùng
Anthony Lê – từ Washington D.C.
03/7/2025
Xế chiều ngày 3 tháng Bảy, Hạ Viện Mỹ rầm rộ thông qua một đạo luật nghe tên đã thấy oách: “One Big Beautiful Bill Act” – tạm dịch cho bà con dễ hiểu là “Dự Luật To Đùng Đẹp Lộng Lẫy”.
Kết quả phiếu bầu sát nút: 218 thuận – 214 chống, nghe như một trận bóng mà đội ông Trump lội ngược dòng phút chót. Bản dự luật lập tức được đẩy thẳng lên bàn Tổng thống, và nếu không có chi thay đổi, ông Trump sẽ ký liền ngay 4 Tháng Bảy – đúng Ngày Độc Lập. Chữ ký ni được coi như cú “đóng đinh cuối cùng” vô chiếc hòm chính sách bảo thủ mà ông ấp ủ từ lâu.
Mà nói thiệt nghen, cái tên “Lớn, Đẹp” nghe thì có vẻ mượt tai, nhưng nội dung bên trong thì không dành cho người yếu tim. Đây không phải là kiểu luật nửa vời – mà là tuyên ngôn chính trị đúng chất Trump: rõ ràng, dứt khoát, không màu mè – ai theo thì theo, ai chống thì né qua bên.
Giữ thuế thấp, bơm tiền cho dân làm – nhưng ai không làm thì đừng mơ
Phần cốt lõi của luật là tiếp tục chính sách giảm thuế toàn tập từng ban hành năm 2017. Ai làm bồi bàn, giao hàng, tài xế, cắt tóc, pha chế – tức là dân làm dịch vụ – sẽ được miễn thuế tiền tip, tiền làm thêm giờ.
Hộ gia đình trung lưu được tăng mức miễn trừ, còn doanh nghiệp nhỏ thì như được “vỗ vai” khuyến khích sản xuất trong nước. Tóm lại là: ai chăm chỉ đi làm thì có quà, còn ngồi chơi xơi nước thì xin mời đứng ra một bên.
Nhưng… đừng mừng quá sớm! Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), số tiền ngân sách hụt có thể từ $3.400 đến $4.100 tỷ trong 10 năm tới. Mà ông Trump thì nói luôn: “Không tăng thuế người giàu, không in thêm tiền – chỉ có cắt!”
“Không làm thì đừng ăn” – Cắt phúc lợi mạnh tay
Ông Trump nói trắng phớ:
“Khỏe mạnh mà không chịu đi làm – thì đừng đòi nhà nước nuôi!”
Và nói là làm. Dự luật yêu cầu ai muốn hưởng Medicaid (bảo hiểm y tế cho người nghèo) thì phải chứng minh đi làm ít nhất 80 giờ mỗi tháng. Ai không làm đủ – xin lỗi, mời ra.
Dự đoán sẽ có hơn 12 triệu người mất bảo hiểm y tế, theo tổ chức KFF. Còn chương trình trợ cấp thực phẩm SNAP thì bị xén bớt như tóc mái ngày hè, khiến người nghèo vùng nông thôn, người già, người khuyết tật nhẹ điêu đứng.
Xây tường nữa, mạnh tay hơn – Wall 2.0
Trong lúc dân nghèo thắt lưng buộc bụng thì biên giới lại được “bơm máu”. Dự luật này chi đậm $350 tỷ đô la để:
• Xây thêm hàng rào biên giới, nối dài “bức tường Trump”.
• Tuyển 10.000 nhân viên ICE để truy bắt và trục xuất người nhập cư lậu.
• Mua thêm công nghệ giám sát, máy quét, thiết bị dò người.
• Cấm tuyệt đối cấp thẻ an sinh, chăm sóc y tế cho người không giấy tờ.
Thông điệp ông Trump gửi đi rõ ràng như tiếng chuông nhà thờ sáng Chúa Nhật:
“Mỹ là của dân Mỹ – ai muốn vô thì xếp hàng ngay ngắn, không chen lấn, không trèo rào!”
Không thích “xanh xao” – Quay đầu xe về hướng… dầu
Mấy thứ như điện mặt trời, xe điện, gió thổi quay cánh tua-bin – ông Trump cho về vườn hết.
• Trợ giá năng lượng sạch? Cắt!
• Giảm thuế mua xe điện? Cắt!
• Ưu đãi đầu tư pin mặt trời? Cắt nốt!
Thay vô đó là mở cửa cho dầu đá phiến, khí đốt, than đá chạy hết công suất. Ông Trump lý luận rứa ni:
“Giá xăng rẻ, đồ ăn rẻ, dân có việc làm – đó mới là ‘xanh’ thiệt!”
Ai được, ai mất – tính toán sòng phẳng
Theo Tax Foundation và Wharton Budget Model:
• Người giàu nhất nước (top 1%) – mỗi năm bỏ túi thêm $80.000 nhờ giảm thuế.
• Người lao động có việc làm – được miễn thuế tip, làm thêm, hưởng lợi kha khá.
• Người thất nghiệp, già yếu, khuyết tật – coi chừng rơi vô “vùng rủi ro”.
• Bệnh viện nhỏ vùng quê – thiếu tiền từ Medicaid, nguy cơ “tháo máy, đóng cửa”.
Nước cờ chính trị chốt hạ – không khoan nhượng
Người ta ví cái luật ni như một con dao hai lưỡi.
• Nếu kinh tế đi lên: Trump thắng to.
• Nếu dân kêu đói, bệnh viện đóng, biểu tình xảy ra: Trump gánh đủ.
Nhưng điều không thể phủ nhận là: ông chọn phe rõ ràng, không màu mè, không “chiều lòng tất cả”.
Người quê tui hay nói…
Nói thiệt nghen, ông Trump chơi ván ni bự thiệt. Giống như chốt cái đòn gánh giữa hai đầu xã hội: một bên là dân lao động có sức khỏe, một bên là người yếu thế cần được đỡ đầu.
Thuế thì giữ, phúc lợi thì xén, biên giới rào kỹ, ai có sức mà đi làm – thì sống ổn. Ai yếu thế – phải tự liệu.
Không phải ai cũng thương ông, nhưng ai cũng phải nể cái gan, cái dứt khoát.
Còn thắng hay thua – thì để dân Mỹ trả lời qua lá phiếu. Nhưng chắc chắn một điều: One Big Beautiful Bill sẽ để lại dấu ấn dài lâu – cả trên giấy luật lẫn trong lòng dân.
https://www.facebook.com/anthonylethanhtung
Không có nhận xét nào