Hoang Anh Tuan
18/8/2025
Lời mở đầu: Sáng CN 17/8 theo dõi 2 bài trả lời phỏng vấn của Ngoại trưởng Marco Rubio trên Fox News và NBC, liên quan đến cuộc họp Thượng đỉnh Mỹ - Nga ngày 15/8 vừa qua và những diễn biến quan trọng trong những ngày tới. Cụ thể, ngay trong ngày T2 18/8, Nhà trắng đón tiếp Tổng thư ký NATO, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, lãnh đạo các nước EU, Tổng thống Zelensky... Quan trọng nhất là các bên sẽ thống nhất các bước đi sắp tới, đặc biệt với Nga.
----------
Cuộc xung đột Nga – Ukraine đã kéo dài hơn ba năm rưỡi, gây thương vong cho hàng trăm nghìn binh sĩ và dân thường, đồng thời để lại những hệ lụy sâu sắc cho châu Âu và thế giới. Trong bối cảnh đó, Ngoại trưởng kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ NT Rubio có cuộc trả lời phỏng vấn, nhấn mạnh quan điểm của chính quyền Tổng thống Donald Trump: đây không phải là “cuộc chiến của Mỹ”, song Washington vẫn giữ vai trò duy nhất có khả năng đưa Nga và Ukraine ngồi vào bàn đàm phán. Dưới đây là phần tổng hợp một số nội dung . chính cuộc phỏng vấn của Ngoại trưởng Rubio với Fox News và chương trình "Face the Nation" - Một đài thiên về cánh hữu, một đài thiên về cánh tả nhằm cung cấp một cái nhìn tương đối toàn diện và trung dung (tất nhiên từ phía chính quyền) về tình hình hiện tại.
KHÔNG CHỈ NGỪNG BẮN, MÀ LÀ HÒA BÌNH
NT Rubio khẳng định mục tiêu của chính quyền Mỹ không chỉ dừng ở một lệnh ngừng bắn tạm thời, mà hướng tới một hiệp định hòa bình toàn diện. Ông cho rằng lệnh ngừng bắn có thể bị phá vỡ, như nhiều trường hợp ở Nam Á hay Đông Nam Á, trong khi hòa bình mới mang tính bền vững.
Tuy nhiên, để đạt hòa bình, cả hai bên phải chấp nhận nhân nhượng. Ukraine mong muốn ngừng bắn để giảm thương vong, trong khi Nga chưa tỏ ý sẵn sàng. Chính quyền Mỹ cho rằng hòa bình lâu dài mới là giải pháp tối ưu, thay vì dừng súng trong vài tuần rồi xung đột tái phát.
TRỪNG PHẠT VÀ GIỚI HẠN HIỆU QUẢ
Theo NT Rubio, Nga đang phải chịu toàn bộ các biện pháp trừng phạt áp đặt trước đó, từ hệ thống ngân hàng đến giao dịch quốc tế. Nga thậm chí phải trả tiền mặt khi tiếp nhiên liệu máy bay ở Alaska do bị loại khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu.
Mặc dù vậy, các biện pháp này chưa thay đổi cục diện chiến sự. Việc áp thêm trừng phạt mới có thể khiến Nga rút khỏi bàn đàm phán, chấm dứt mọi cơ hội hòa bình trong ngắn hạn. Do đó, Washington tạm giữ các biện pháp bổ sung như “lá bài cuối cùng”.
MỸ KHÔNG TRỰC TIẾP THAM CHIẾN
NT Rubio nhấn mạnh “đây không phải là chiến tranh của Mỹ”. Ukraine là bên đang trực tiếp chiến đấu, còn Mỹ và châu Âu chỉ hỗ trợ bằng viện trợ tài chính, vũ khí và chính trị. Nếu chiến tranh kéo dài, đời sống thường nhật của người Mỹ ít bị ảnh hưởng trực tiếp.
Dù vậy, Tổng thống Trump đã dành nhiều tháng theo đuổi hồ sơ này, chứng minh Mỹ vẫn giữ vai trò then chốt duy nhất có thể lôi kéo Nga tham gia đối thoại. Chính yếu tố này khiến Washington trở thành trung gian không thể thiếu.
CƯỜNG ĐỘ CHIẾN SỰ NGÀY CÀNG GIA TĂNG
Theo số liệu được công bố, trong tháng 7 vừa qua, Nga đã phóng hơn 6.000 tên lửa và máy bay không người lái vào Ukraine, con số cao nhất kể từ đầu cuộc chiến. Số vụ tấn công gần như gấp đôi so với thời điểm đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Trump.
Ukraine báo cáo rằng chỉ riêng trong tháng, khoảng 20.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng. Ngược lại, 20% lãnh thổ Ukraine hiện vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Nga, tạo ra bế tắc nguy hiểm và khiến đàm phán khó đạt kết quả nhanh chóng.
NHỮNG NHƯỢNG BỘ TRONG ĐÀM PHÁN
Theo NT Rubio, trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, không bên nào có thể đạt 100% yêu cầu. Ukraine mong muốn toàn vẹn lãnh thổ, Nga lại muốn giữ vùng kiểm soát tại Donetsk, Luhansk và các khu vực lân cận.
Cả hai bên đều phải “cho và nhận”. Mỹ và châu Âu không ép Ukraine nhượng bộ toàn bộ, nhưng thừa nhận thực tế rằng chỉ có sự thỏa hiệp mới có thể mở ra cánh cửa hòa bình.
YẾU TỐ AN NINH DÀI HẠN
Một nội dung trọng tâm của các cuộc thương lượng là đảm bảo an ninh lâu dài cho Ukraine. Kyiv yêu cầu có cơ chế bảo đảm, tương tự NATO, để tránh bị tái xâm lược trong vòng 2–3 năm tới.
NT Rubio cho biết các cuộc họp sắp tới sẽ tập trung xây dựng chi tiết cơ chế này, với sự tham gia của cả Mỹ và châu Âu. Ông nhấn mạnh rằng mọi hiệp định hòa bình đều phải đi kèm các cam kết an ninh mang tính ràng buộc.
NIỀM TIN VÀ CƠ CHẾ GIÁM SÁT
NT Rubio từng mô tả Tổng thống Nga Putin là “người nói dối chuyên nghiệp”. Do vậy, nếu đạt được thỏa thuận, hiệp định cần có các cơ chế giám sát, thực thi và chế tài nếu vi phạm.
Điều đó đồng nghĩa với việc không thể chỉ ký văn bản trên giấy. Mọi điều khoản phải được xác thực, kiểm chứng và duy trì lâu dài, nhằm ngăn nguy cơ tái phát chiến tranh.
VAI TRÒ CỦA CHÂU ÂU
Các nước châu Âu vừa là đồng minh, vừa là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất từ cuộc chiến. Một số quốc gia vẫn mua khí đốt và dầu mỏ Nga qua trung gian, khiến hiệu quả trừng phạt bị hạn chế.
Dù vậy, châu Âu cũng có thể đóng vai trò trong việc xây dựng các bảo đảm an ninh cho Ukraine. Họ được kỳ vọng chia sẻ gánh nặng kinh tế, hỗ trợ tái thiết và đưa ra các gói trừng phạt bổ sung đối với Moscow.
CÁC LỰA CHỌN KINH TẾ VÀ NGOẠI GIAO
Washington có nhiều công cụ, từ trừng phạt ngân hàng, dầu khí, cho tới khả năng gắn mác “nhà tài trợ khủng bố” đối với Nga. Tuy nhiên, nếu sử dụng ngay, các biện pháp này có thể làm đổ vỡ đối thoại.
Mỹ ưu tiên giữ cửa đàm phán mở, thay vì hành động khiến Nga rút lui hoàn toàn. Theo NT Rubio, “một thỏa thuận chưa chắc đã xảy ra, nhưng nếu có thể, chỉ Tổng thống Trump mới đủ khả năng đạt được”.
NỖ LỰC HÒA BÌNH TOÀN CẦU
NT Rubio cho rằng chính quyền Trump đã kiên trì theo đuổi nhiều hồ sơ hòa bình khác, từ Ấn Độ–Pakistan đến Trung Phi. Với Ukraine, Tổng thống Mỹ muốn tiếp tục phát huy vai trò trung gian, ngay cả khi điều đó không trực tiếp mang lại lợi ích kinh tế cho Mỹ.
Theo NT Rubio, việc Washington ưu tiên thời gian và nguồn lực cho một cuộc chiến ở xa lãnh thổ thể hiện cam kết của Mỹ với hòa bình toàn cầu. Đây là yếu tố được chính quyền coi như “di sản ngoại giao” trong nhiệm kỳ.
TRIỂN VỌNG VÀ THÁCH THỨC
Đàm phán vẫn còn nhiều khoảng cách. Nga tin rằng họ đang có lợi thế trên chiến trường, trong khi Ukraine cương quyết giữ vững chủ quyền. Cả hai bên đều “đào hào” sâu hơn, khiến việc thỏa hiệp khó khăn hơn sau mỗi tháng giao tranh.
Dẫu vậy, theo NT Rubio, bất kỳ cơ hội nào để chấm dứt chiến tranh đều phải được tận dụng. Nếu hòa bình không thành, thế giới sẽ tiếp tục chứng kiến thêm hàng chục nghìn thương vong và nguy cơ lan rộng sang khu vực khác.
KẾT LUẬN
CácpPhát biểu của Ngoại trưởng NT Rubio phản ánh rõ quan điểm của Washington: Mỹ không trực tiếp tham gia chiến tranh, nhưng giữ vai trò trung gian không thể thay thế. Với cường độ chiến sự ngày càng leo thang – hơn 6.000 tên lửa được bắn chỉ trong một tháng và 20% lãnh thổ Ukraine bị chiếm đóng – con đường hòa bình sẽ rất gian nan. Tuy nhiên, việc duy trì đối thoại, thiết lập cơ chế bảo đảm an ninh và tìm ra điểm cân bằng lợi ích vẫn là mục tiêu cuối cùng để chấm dứt một cuộc chiến đã kéo dài quá lâu./.
https://www.facebook.com/tuan.hoang.1428
Không có nhận xét nào