Ts. Phạm Đình Bá
22/8/2025
Giới thiệu
Đoàn Bảo Châu là một nhà văn Việt Nam với 6 cuốn tiểu thuyết đã xuất bản ("Khói", "Vui Buồn Trong Hộp", "Giấc mơ đời người", "101 Điều của cuộc sống"), võ sư Karate nổi tiếng và nhà báo độc lập có uy tín quốc tế. Ông từng là nhiếp ảnh gia chính của tờ New York Times tại Việt Nam (2001-2009) và hợp tác với các hãng thông tấn lớn như AP, Reuters, AFP.
Với hơn 215.000 người theo dõi trên Facebook, ông Châu nổi tiếng với các bài phân tích chính trị-xã hội và những cuộc phỏng vấn sâu sắc về các vấn đề nhạy cảm. Triết lý sống của ông dựa trên võ đạo: "rèn luyện để trở nên mạnh mẽ nhằm bảo vệ người yếu thế".
Hoạt Động Báo Chí Bị Cáo Buộc
Ông Châu bị truy nã chủ yếu dựa trên sáu video phỏng vấn về các vấn đề xã hội và nhân quyền:
Tọa đàm BBC về lũ lụt miền Trung - thảo luận về thực trạng cứu trợ và vai trò xã hội dân sự
Phỏng vấn PGS Nguyễn Hoàng Ánh về vụ án nhà báo Phạm Đoan Trang
Phỏng vấn thân nhân tù nhân lương tâm tại Trại giam số 6 về điều kiện giam giữ
Phỏng vấn các luật sư về vi phạm tố tụng trong vụ án Đồng Tâm
Phỏng vấn về vụ BOT Bắc Thăng Long và các vấn đề liên quan
Các cuộc phỏng vấn khác về nhân quyền và công lý xã hội
Tất cả những hoạt động này đều nằm trong khuôn khổ báo chí hợp pháp, không chứa nội dung kích động bạo lực hay đe dọa an ninh quốc gia thực sự.
Tiến Trình Pháp Lý
19/6/2024: Bị triệu tập và cấm xuất cảnh
3/7/2025: Khoảng 20 công an và viện kiểm sát đột kích nhà, đọc lệnh khởi tố
14/8/2025: Chính thức bị truy nã đặc biệt theo Điều 117 với tội danh "làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước"
Từ tháng 6/2024, ông buộc phải lẩn trốn để tránh bị bắt giữ.
Phản Ứng Quốc Tế
Các Tổ Chức Nhân Quyền
Reporters Without Borders (RSF) đã có cuộc phỏng vấn độc quyền và lên án mạnh mẽ việc truy nã ông Châu.
Bà Mary Lawlor, Báo cáo viên đặc biệt LHQ về các nhà bảo vệ nhân quyền, tuyên bố: "Những cáo buộc vô lý này cần phải được hủy bỏ" và cho rằng đây rõ ràng là hành động trả thù cho những hoạt động chính đáng của ông.
Committee to Protect Journalists (CPJ) đã công bố công khai sự việc, xác nhận timeline và kêu gọi Việt Nam thả ông, chấm dứt đàn áp nhà báo qua các điều luật mơ hồ về "chống nhà nước".
Vi Phạm Tiêu Chuẩn Nhân Quyền Quốc Tế
Lệnh truy nã ông do Công an Hà Nội phát hành vi phạm nghiêm trọng:
Quyền tự do ngôn luận theo Điều 19 Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR) mà Việt Nam ký kết từ 1982
"Bài kiểm tra ba phần" của luật pháp quốc tế về hạn chế quyền tự do ngôn luận (tính hợp pháp, cần thiết, tỷ lệ)
Tiêu chuẩn "tính rõ ràng của pháp luật" - Điều 117 quá mơ hồ và rộng
Năm 2021, bốn Báo cáo viên Đặc biệt LHQ đã tuyên bố Điều 117 "quá rộng và nhằm mục đích bịt miệng những người tìm cách thực hiện quyền con người".
Bối Cảnh Đàn Áp Báo Chí Tại Việt Nam
Thống Kê Đáng Báo Động
Xếp hạng 173/180 quốc gia trong Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới RSF 2025
Ít nhất 27 nhà báo hiện đang bị giam giữ
Hơn 70 nhà báo bị bắt từ 2016 đến nay
Tình hình tiếp tục xấu đi dưới thời Tổng Bí thư Tô Lâm (từ 8/2024)
Các Trường Hợp Tương Tự
Phạm Đoan Trang - nhà báo đoạt Giải Tự do Báo chí RSF 2019, hiện chịu án 9 năm tù.
Nguyễn Lân Thắng - Nhóm Công tác LHQ về Giam giữ Tùy tiện kết luận việc giam giữ là "tùy tiện và vi phạm cam kết nhân quyền quốc tế".
Hội Nhà Báo Độc Lập Việt Nam - các thành viên Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn đều bị kết án.
Vụ Đồng Tâm - Điểm Nóng Trong Cáo Buộc
Một trong những video bị cáo buộc liên quan đến tranh chấp đất đai Đồng Tâm. Vào 9/1/2020, cuộc đột kích của công an dẫn đến cái chết của lãnh đạo làng Lê Đình Kình (84 tuổi). Sau đó:
29 dân làng bị xét xử, hai con trai ông Kình bị tử hình
Ít nhất 19/29 bị cáo báo cáo bị tra tấn
Các nhà hoạt động đất đai khác cũng bị bắt vì đưa tin về vụ việc.
Kết Luận
Trường hợp Đoàn Bảo Châu không chỉ là một vụ đàn áp cá nhân mà là biểu tượng cho cuộc chiến chống tự do báo chí tại Việt Nam. Như chính ông tuyên bố: "Vụ việc của tôi rõ ràng cho thấy không hề có tự do báo chí ở Việt Nam".
Việc hình sự hóa hoạt động báo chí hợp pháp thông qua Điều 117 - một điều luật được cộng đồng quốc tế phê phán là mơ hồ và quá rộng - cho thấy Việt Nam đang sử dụng hệ thống tư pháp như công cụ đàn áp thay vì bảo vệ pháp quyền.
Sự ủng hộ đồng loạt từ các tổ chức nhân quyền quốc tế uy tín như RSF, CPJ và các Báo cáo viên Đặc biệt LHQ không chỉ xác nhận tính chính đáng của hoạt động báo chí của ông Châu mà còn phơi bày thực trạng đàn áp hệ thống mà Việt Nam đang thực hiện.
Với vị trí 173/180 trong bảng xếp hạng tự do báo chí và ít nhất 27 nhà báo đang bị giam giữ, Việt Nam đã trở thành một trong những nơi nguy hiểm nhất đối với nghề báo chí. Trường hợp ông Châu, cùng với những Phạm Đoan Trang, Nguyễn Lân Thắng và nhiều nhà báo khác, minh chứng rằng chính quyền đang có hệ thống biến pháp luật thành công cụ bịt miệng mọi tiếng nói độc lập.
Điều này không chỉ vi phạm nghiêm trọng các cam kết nhân quyền quốc tế của Việt Nam mà còn tước đi quyền được biết của người dân - một quyền cơ bản trong bất kỳ xã hội dân chủ nào. Sự im lặng trước những vi phạm này sẽ chỉ khuyến khích việc đàn áp tiếp diễn và lan rộng hơn nữa.
Không có nhận xét nào