Ba phóng viên của tờ Wall Street Journal đã bị Trung Quốc trục xuất vì bài viết này.
 |
Thị trường tài chính Trung Quốc có thể còn nguy hiểm hơn cả thị trường động vật hoang dã.
Kẻ
lừa đảo Trung Quốc hùng mạnh đã bị hạ bệ trong tuần này, rõ là do một
loại virus từ dơi nhảy qua. Trong khi các nhà chức trách Trung Quốc cố
kiểm soát dịch bệnh và khởi động lại nền kinh tế, một thế giới vốn đã
quen với việc suy ngẫm về sự trỗi dậy không đáng có của Trung Quốc lại
đã được nhắc nhở rằng không có gì, kể cả quyền lực của Bắc Kinh, có thể
được coi là điều hiển nhiên.
Chúng
tôi không biết virus corona chủng mới sẽ nguy hiểm ra sao. Có nhiều dấu
hiệu cho thấy chính quyền Trung Quốc vẫn đang cố gắng che giấu quy mô
dịch bệnh thực sự, nhưng tại thời điểm này, virus dường như dễ lây lan
hơn nhưng ít gây chết người hơn các mầm bệnh gây ra dịch Ebola hay SARS,
mặc dù một số chuyên gia cho biết SARS và virus corona lây nhiễm như
nhau.
Phản
ứng ban đầu của Trung Quốc đối với cuộc khủng hoảng không có gì ấn
tượng. Chính quyền Vũ Hán giữ bí mật và tự giải quyết; Chính phủ phản
ứng mạnh nhưng hiện lại có vẻ không hiệu quả. Các thành phố và nhà máy
của Trung Quốc đang phải đóng cửa; virus tiếp tục lây lan. Chúng ta có
thể hy vọng rằng các nhà chức trách sẽ ngăn chặn được dịch bệnh và chữa
trị cho bệnh nhân nhiễm bệnh, nhưng màn trình diễn cho đến nay đã làm
niềm tin vào Đảng Cộng sản Trung Quốc trong và ngoài nước bị lung lay.
Những lời than phiền ở Bắc Kinh về việc Hoa Kỳ từ chối cho những người
nước ngoài đã từng ghé Trung Quốc nhập cảnh cũng không thể che giấu thực
tế rằng các quyết định cho phép dịch bệnh lan rộng và nhanh như thế đều
được thực hiện ở Vũ Hán và Bắc Kinh.
Người
ta dự đoán hậu quả kinh tế lớn nhất của dịch corona là tốc độ tăng
trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ bị sụt giảm nhanh và mạnh ngay trong
quý đầu tiên, vè sẽ lại được phục hồi khi dịch bệnh hết dần. Kết quả dài
hạn quan trọng nhất có thể là sự củng cố xu hướng loại bỏ Trung Quốc
trong chuỗi cung ứng của các công ty toàn cầu. Những lo ngại về sức khỏe
cộng đồng liên tục lại cộng dồn thêm vào vào mối đe dọa của các cuộc
chiến thương mại mới, và việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng bắt đầu có vẻ
dè dặt.
Các
sự kiện như đại dịch virus corona, hay như SARS, Ebola và MERS llà phép
thử cho hệ thống và buộc ta phải suy nghĩ về những điều không tưởng.
Nếu có một căn bệnh nguy hiểm như Ebola và lây lan nhanh như virus
corona, Hoa Kỳ nên ứng phó như thế nào? Những hệ thống quốc gia và quốc
tế nào cần được áp dụng để giảm thiểu khả năng thảm họa ở quy mô này?
Dịch
tễ học cũng khiến chúng ta suy nghĩ về các giả thuyết về địa chính trị
và kinh tế. Chúng ta đã chứng kiến thị trường tài chính bị ảnh hưởng
và giá cả hàng hóa giảm khi đối mặt với điều hy vọng chỉ là một sự xáo
trộn ngắn trong tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc. Điều gì sẽ xảy ra
nếu kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm hơn trong một thời gian dài do
hậu quả dịch bệnh mà kéo theo đó là sự sụp đổ về tài chính lớn? Sự ổn
định về chính trị của Trung Quốc hay thái độ đối với thế giới và cán cân
quyền lực toàn cầu của Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng ra sao khi những điều
này xảy ra?
Thị
trường tài chính Trung Quốc có lẽ gặp nguy hiểm trong dài hạn nhiều hơn
là thị trường động vật hoang dã Trung Quốc. Do chi phí tích lũy trong
nhiều thập kỷ cho nhà nước vay, sự bất ổn lớn do các quan chức địa
phương thực hiện trong các vụ lừa đảo với các ngân hàng địa phương, bong
bóng bất động sản cao ngất và tình trạng dư thừa công nghiệp quá lớn,
Trung Quốc đã chín muồi để có thể tiến hành đại điều chỉnh kinh tế. Ngay
cả một đốm lửa nhỏ cũng có thể dẫn đến việc thiêu cháy những điều phù
phiếm khi tất cả các giá trị sai lệch, kỳ vọng tăng cao và tài sản bị
phân bổ sai lầm nổ tung. Nếu điều đó xảy ra, không có nhà quản lý và
người ra quyết định nào của Trung Quốc có kỹ năng kỹ thuật hoặc quyền
lực chính trị để giảm thiểu thiệt hại, nhất là khi điều đó sẽ gây ra tổn
thất lớn cho giới đại gia phất lên nhờ quan hệ chính trị.
Chúng
ta không thể biết khi nào hoặc liệu một thảm họa với quy mô này sẽ xảy
ra, nhưng sinh viên địa chính trị và quốc tế cũng như các nhà lãnh đạo
và nhà đầu tư kinh doanh cần phải nhớ rằng quyền lực của Trung Quốc dù
là ấn tượng như vậy thì vẫn dễ sụp đổ. Một loại virus chết người hoặc
bệnh lây nhiễm trên thị trường tài chính có thể thay đổi triển vọng kinh
tế và chính trị của Trung Quốc bất cứ lúc nào.
Hiện
nay nhiều người lo sợ virus corona sẽ trở thành đại dịch toàn cầu. Hậu
quả của một cuộc khủng hoảng kinh tế Trung Quốc sẽ xảy ra. Giá cả hàng
hóa trên toàn thế giới sẽ sụt giảm, chuỗi cung ứng sẽ bị phá vỡ, và
chẳng có mấy tổ chức tài chính nào có thể tránh khỏi hậu quả. Sự phục
hồi ở Trung Quốc và các nơi khác có thể chậm, và các hiệu ứng xã hội và
chính trị có thể rất lớn.
Nếu
dấu ấn địa chính trị của Bắc Kinh thu hẹp lại, hậu quả toàn cầu cũng có
thể đầy ngạc nhiên. Một quốc gia sẽ mong đợi sự đơn cực hồi sinh nếu
đối thủ siêu cường duy nhất của Hoa Kỳ rút khỏi cuộc chơi. Tuy nhiên,
trong chính giới Mỹ, sự cô lập có thể trỗi dậy. Nếu thách thức củaTrung
Quốc mất dần, nhiều người Mỹ có thể cho rằng Hoa Kỳ có thể giảm bớt các
cam kết toàn cầu một cách an toàn.
Cho
đến nay, thế kỷ 21 là thời đại đầy sự ngạc nhiên. Từ ngày 9/11 tới cuộc
bầu cử Tổng thống Trump và Brexit, các sự kiện có xác suất cao với tác
động cao đã định hình lại trật tự thế giới. Thời đại đó không còn nữa,
và trong số những sự ngạc nhiên vẫn chưa xuất hiện, thị dịch virus
corona dường như không phải là diều bất ngờ cuối cùng xảy ra ở Trung
Quốc.
(VNTB)
Không có nhận xét nào