Điểm tin thế giới ngày Thứ năm 8 tháng 10 năm 2020

 Ngoại trưởng Pompeo: Nếu Trung Quốc đánh Đài Loan, Mỹ sẽ không ngồi yên

Sau cuộc hội đàm Bộ Tức với Ngoại trưởng Úc, Ấn Độ và Nhật Bản tại Tokyo hôm 6/10 nhằm kêu gọi tăng cường hợp tác khu vực và chống lại hành động ngang ngược của Trung Quốc. Ngoại trưởng Mỹ đã có cuộc phỏng vấn với hãng tin Nikkei và NHK của Nhật Bản.

Phóng viên của NHK hỏi: “Việc đàn áp của ĐCSTQ đối với Hồng Kông có thể tái diễn ở Đài Loan không? Hình thế căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ về vấn đề Đài Loan đang ngày càng nghiêm trọng. Ông có suy nghĩ gì về việc này?”

Ông Pompeo trả lời: “Chúng tôi đang quan sát tình hình ở Đài Loan. Đây không phải là cuộc đọ sức giữa Hoa Kỳ và ĐCSTQ, mà đây là cuộc đọ sức giữa tự do và độc tài chuyên chế, đây là việc thế giới bị cai trị bởi những kẻ bạo quyền, dùng lực lượng quân sự để bắt nạt người khác, vậy đây có phải là chúng ta đang vận hành trong một hệ thống dựa trên quy tắc, có dân chủ và tự do? Đó chính là thách thức (hiện tại chúng ta đang phải đối mặt).”

Hoa Kỳ: Trung Quốc sẽ “khó đoán” phản ứng từ Mỹ nếu tấn công Đài Loan

Cố vấn an ninh Nhà Trắng vào hôm qua, 07/10/2020 đã cảnh cáo Bắc Kinh là không nên thu hồi Đài Loan bằng vũ lực. Lý do là chiến dịch đổ bộ lên đảo này nổi tiếng là không dễ dàng và nhất là Hoa Kỳ duy trì một chính sách "không rõ ràng", mập mờ về Đài Loan.

Trong một phát biểu tại sự kiện ở Đại Học Nevada ở thành phố Las Vegas, ông Robert O’Brien đã ghi nhận việc Trung Quốc đang xây dựng lực lượng Hải Quân với quy mô lớn chưa từng thấy kể từ khi Đức tìm cách cạnh tranh với Anh trước Thế Chiến I.

Theo ông, Bắc Kinh đang nhắm nhiều mục tiêu trong đó có ý đồ “đẩy Mỹ ra khỏi vùng Tây Thái Bình Dương, cũng như giúp Trung Quốc tiến hành các chiến dịch đổ bộ lên Đài Loan”.

Hàn Quốc muốn hợp lực với Mỹ tuyên bố chấm dứt chiến tranh Triều Tiên

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In hôm nay 08/10/2020 đề nghị Seoul và Washington cùng nỗ lực để chính thức tuyên bố chấm dứt chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) và thu

Hãng tin Hàn Quốc Yonhap cho biết tuyên bố trên được tổng thống Moon Jae In đưa ra trong bài phát biểu qua video gửi tới cuộc gặp thường niên của hiệp hội Korea Society có trụ sở tại New York.

Trong phiên họp trực tuyến của Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc hồi tháng 09, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In cũng gợi ý là hai miền Triều Tiên, Mỹ và có thể là cả Trung Quốc tuyên bố chấm dứt chiến tranh Triều Tiên.

Cũng trong ngày hôm nay 08/10, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Mark Esper và đồng nhiệm Hàn Quốc Suh Wook điện đàm và tái khẳng định cam kết về một liên minh mạnh mẽ và thế trận vững chắc về phòng thủ phối hợp.

Mỹ phá tan chiến dịch thông tin sai lệch trên toàn cầu do Iran đứng sau


Các công tố viên Mỹ tịch thu một tập hợp các tên miền trên mạng mà họ cho rằng đã được Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) sử dụng trong một chiến dịch nhằm truyền bá thông tin sai lệch về chính trị trên khắp thế giới.

Trong một tuyên bố đưa ra vào tối thứ Tư 7/10, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết họ đã nắm quyền kiểm soát 92 tên miền được IRGC sử dụng dưới dạng phương tiện truyền thông độc lập nhắm mục tiêu đến khán giả ở Hoa Kỳ, châu Âu, Trung Đông và Đông Nam Á.

Công tố viên Mỹ David Anderson cho biết: “Hôm nay, chúng tôi vô hiệu hóa thêm 92 tên miền, đạt thêm tiến bộ trong việc triệt hạ chiến dịch của Iran đưa ra thông tin sai lệch trên toàn thế giới. Không thể để cho Iran lẩn trốn đằng sau các trang web tin tức thất thiệt".

Vụ tịch thu này là động thái mới nhất của cơ quan thực thi pháp luật Hoa Kỳ nhằm triệt phá điều mà các quan chức Mỹ gọi là các chiến dịch can thiệp của nước ngoài nhắm vào Hoa Kỳ trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng tới.

Giải Nobel Vật Lý được trao cho các nhà khoa học khám phá ra hố đen

Giải Nobel Vật lý 2020. Ông David Haviland, thành viên của Ủy ban Nobel-Vật lý và Tổng thư ký Viện khoa học Hoàng gia Thụy Điển Goran Hansson loan báo các nhà khoa học đoạt Giải Vật Lý 2020 ở Stockholm, Thụy Điển ngày 6/10/2020.TT News Agency/Fredrik Sandberg via REUTERS

Các nhà khoa học Roger Penrose của Anh, Reinhard Genzel của Đức và Andrea Ghez của Mỹ đã giành được giải Nobel Vật lý năm 2020 hôm thứ Ba 6/10 cho những khám phá của họ về hố đen, một trong những hiện tượng kỳ lạ nhất trong vũ trụ.

Ông Penrose, giáo sư Đại học Oxford, được trao phân nửa giải thưởng trị giá 1,1 triệu USD cho công trình sử dụng toán học để chứng minh rằng các hố đen là hệ quả trực tiếp của thuyết tương đối của Albert Einstein.

Ông Genzel thuộc Viện Max Planck của Đại học California- Berkeley, và bà Andrea Ghez thuộc Đại học California-Los Angeles, chia nhau nửa còn lại của giải thưởng Nobel Vật lý năm nay nhờ đã khám phá ra rằng một vật thể vô hình và cực nặng chi phối quỹ đạo của các ngôi sao ở trung tâm dải thiên hà của chúng ta .

Bà Ghez - người phụ nữ thứ tư được trao giải Vật lý sau bà Marie Curie năm 1903, Maria Goeppert-Mayer năm 1963 và Donna Strickland năm 2018 - nói bà hy vọng rằng thành công này sẽ truyền cảm hứng cho phụ nữ.

Ông Trump thẳng thừng từ chối tranh luận trực tuyến với “đối thủ” Biden

Ủy ban tranh luận cho biết cuộc tranh luận lần hai giữa hai ứng viên tổng thống Mỹ Donald Trump và Joe Biden sẽ diễn ra trực tuyến, nhưng TT Trump tuyên bố không tham gia.

Cuộc tranh luận đầu tiên giữa TT Trump và Biden diễn ra hôm 29/9 (Ảnh: Reuters)

“Không, tôi sẽ không lãng phí thời gian vào một cuộc tranh luận trực tuyến. Đó không phải là tranh luận”, Tổng thống Trump nói trong cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Fox Business hôm 8/10.

Tuyên bố trên được đưa ra không lâu sau khi Ủy ban Tranh luận Tổng thống thông báo cuộc tranh luận lần 2 giữa hai ứng viên tổng thống Donald Trump và Joe Biden vào ngày 15/10 sẽ diễn ra theo hình thức trực tuyến.

Theo đó, hai ứng viên tổng thống sẽ tham gia tranh luận từ hai địa điểm tách biệt nhau, trong khi người điều phối tranh luận, Steve Scully - biên tập viên chính trị của mạng truyền hình C-SPAN, vẫn ngồi tại Trung tâm Biểu diễn Nghệ thuật Adrienne Arsht ở thành phố Miami, bang Florida như kế hoạch ban đầu.

Thông báo của Ủy ban cho biết biện pháp này được thực hiện “để bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của tất cả những người tham gia cuộc tranh luận tổng thống lần 2”.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump cho rằng việc tổ chức tranh luận theo hình thức trực tuyến là “không thể chấp nhận được”.

Anh nói có bằng chứng Huawei ‘cấu kết’ với Bắc Kinh

Ủy ban Quốc phòng thuộc Quốc hội Anh hôm nay cho biết họ đã tìm ra bằng chứng Huawei “cấu kết” với nhà nước Trung Quốc và Anh có thể phải loại bỏ toàn bộ thiết bị Huawei sớm hơn kế hoạch, theo Reuters.

Tobias Ellwood, chủ tịch Ủy ban Quốc phòng, cho biết: “Phương Tây phải khẩn trương đoàn kết để tạo ra đối trọng với ưu thế công nghệ vượt trội của Trung Quốc”. “Chúng ta không được từ bỏ an ninh quốc gia chỉ vì mục tiêu phát triển công nghệ ngắn hạn”.

Ủy ban không đề cập chi tiết về bản chất của các mối quan hệ nhưng cho biết họ đã thấy bằng chứng rõ ràng về sự thông đồng của Huawei với “bộ máy Đảng Cộng sản Trung Quốc”.

Huawei cáo buộc báo cáo này thiếu độ tin cậy.

Ông Trump định vận động tranh cử trở lại từ tuần tới

Bloomberg đưa tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump có kế hoạch vận động tranh cử trở lại từ thứ Hai tới (12/10), chỉ hơn một tuần sau khi ông thông báo nhiễm Covid-19.

Một nguồn tin am hiểu vấn đề hôm 7/10 cho hay, ông Trump có kế hoạch đến Pennsylvania vận động tranh cử vào ngày 12/10. Tổng thống Mỹ cũng dự định tới bang Florida vào 13/10 và Michigan vào 16/10.

Kế hoạch cho các chuyến vận động tranh cử này vẫn có thể thay đổi. Tuy nhiên, nếu diễn ra theo đúng lịch trình, đây sẽ là sự kiện vận động tranh cử đầu tiên của Tổng thống Trump kể từ khi ông thông báo nhiễm virus corona.

Ông Trump muốn rút hết quân ở Afghanistan trước Giáng sinh

“Chúng ta nên đưa số ít những người đàn ông và phụ nữ dũng cảm đang làm nhiệm vụ ở Afghanistan về nhà trước Giáng sinh”, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter ngày 7/10.

Dòng tweet trên được đăng tải chỉ vài giờ sau khi cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ cho biết nước này sẽ giảm lực lượng ở Afghanistan xuống còn 2.500 người vào đầu năm 2021.

Reuters bình luận, chưa rõ dòng tweet trên là mệnh lệnh hay là nguyện vọng được ấp ủ từ lâu của ông Trump.

Mỹ và lực lượng Taliban tại Afghanistan hồi tháng 2 ký thỏa thuận, theo đó các lực lượng nước ngoài sẽ rút khỏi quốc gia Trung Á để đổi lấy cam kết chống khủng bố từ Taliban. Lực lượng này cũng đồng ý đàm phán về lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và cơ chế chia sẻ quyền lực với chính phủ Afghanistan.

Tổng thống Trump và các quan chức khác từng nói Mỹ sẽ rút 4.000-5.000 binh sĩ khỏi Afghanistan vào tháng 11. Tuy nhiên, các quan chức cho biết việc cắt giảm quân số tại Afghanistan còn phụ thuộc vào các điều kiện ở quốc gia này.

Đức, Pháp thúc đẩy EU chế tài Nga về vụ Navalny

Đức và Pháp hôm 7/10 tuyên bố sẽ đề nghị Liên hiệp Châu Âu chế tài các cá nhân Nga sau khi không nhận được những câu trả lời thích đáng từ Moscow về vụ đầu độc lãnh đạo đối lập Nga Alexei Navalny bằng chất độc thần kinh Novichok.

Trong một tuyên bố chung được Reuters trích dẫn, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian và Ngoại trưởng Đức Heiko Maas nói rằng: “Không có giải thích khả tín nào được Nga đưa ra cho tới nay. Trong trường hợp này, chúng tôi xem như là không có cách giải thích thuyết phục nào khác về vụ đầu độc ông Nalvany hơn là tuyên bố Nga có dính líu và phải chịu trách nhiệm”.

Các nhà ngoại giao trước đây từng cho hay Đức và Pháp sẽ đề nghị chế tài các giới chức cơ quan tình báo quân đội Nga GRU khi 27 Ngoại trưởng các nước EU họp ngày 12/10.

Hai ngoại trưởng cho biết thêm: “Rút ra những kết luận cần thiết từ những sự kiện này, Pháp và Đức sẽ chia sẻ với các đối tác châu Âu những đề nghị chế tài thêm nữa”.

Hai ngoại trưởng nhấn mạnh: “Các đề nghị sẽ nhắm vào các cá nhân xem như có trách nhiệm trong tội ác này và vi phạm chuẩn mực quốc tế, căn cứ trên nhiệm vụ của họ, cũng như một thực thể dính líu đến Novichok”.

Nga bác mọi cáo buộc của ông Navalny về việc dính líu đến vụ đầu độc.

Tổng thống Putin lần đầu lên tiếng về giao tranh Armenia – Azerbaijan

The Moscow Times đưa tin, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 7/10 đã gọi cuộc chiến giữa Armenia – Azerbaijan là một “thảm kịch” chưa có dấu hiệu chấm dứt. Đây là lần tiên ông Putin lên tiếng kể từ khi xảy ra tranh chấp giữa 2 nước láng giềng vào ngày 17/9.

Ông Putin nói trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình: “Người dân đang chết dần. Cả 2 bên đều thiệt hại nặng nề và chúng tôi hy vọng rằng cuộc giao tranh sẽ chấm dứt càng sớm càng tốt”.

Tổng thống Nga cũng nhấn mạnh Armenia là thành viên của Tổ chức Hiệp ước An ninh tập thể (CSTO), một liên minh quân sự do Nga đứng đầu cùng 6 nước thuộc Liên Xô cũ. Azerbaijan và khu tự trị Nagorno-Karabakh không thuộc CSTO.

Nagorno-Karabakh là vùng đất nằm bên trong lãnh thổ Azerbaijan như đã tách khỏi sự kiểm soát Azerbaijan vào những năm 1990. Cộng đồng quốc tế vẫn công nhận Nagorno-Karabakh thuộc Azerbaijan.

Reuters cho biết, sau 10 ngày giao chiến vừa qua, hơn 360 người thiệt mạng, bao gồm 320 binh sĩ và 19 thường dân ở Nagorno-Karabakh, 28 cư dân Azerbaijan.

Hơn 36,3 triệu người nhiễm Covid-19 toàn cầu

Theo số liệu thống kê của Worldometer, tính tới sáng ngày 8/10 (giờ Việt Nam), thế giới có 36.346.207 người nhiễm virus Vũ Hán, trong đó có 1.059.184 người chết và 27.371.231 người đã bình phục.

Hiện Mỹ vẫn là quốc gia có số người nhiễm (7.767.332, nhiễm mới: 39.702) và tử vong (216.596, tăng: 744) vì viêm phổi Vũ Hán cao nhất thế giới, xếp kế là Ấn Độ (nhiễm: 6.832.988, tử vong: 105.554) và Brazil (nhiễm: 5.000.694, tử vong: 148.228).

Dịch cũng đang diễn biến xấu ở châu Âu khi nhiều nước từng là điểm nóng của Covid như Ý, Pháp, Anh tiếp tục có số người nhiễm nCoV và thiệt mạng vì loại virus có nguồn gốc từ Trung Quốc tăng cao. Các quốc gia này đang áp dụng hàng loạt biện pháp mạnh để ngăn ngừa sự lây lan của loại virus chết người.

Theo The Guardian, Ý (333.940 người nhiễm, 3.678 nhiễm mới và 36.061 người chết) đã yêu cầu lấy mẫu xét nghiệm Covid đối với khách du lịch từ bốn quốc gia, bao gồm cả Vương quốc Anh, đồng thời bắt buộc người dân đeo khẩu trang.

Pháp (nhiễm: 653.509, nhiễm mới 18.746, tử vong: 32.445) ghi nhận số ca mắc Covid nhập viện với mức cao nhất trong ba tháng và số ca nhiễm mới cao kỷ lục.

Thủ đô Brussels của Bỉ đã ra lệnh đóng cửa các quán cà phê và quán bar để hạn chế sự lây lan của virus Vũ Hán.

SCMP đưa tin, Tổ chức Y tế Thế giới đang chờ Bắc Kinh chấp thuận việc tiếp nhận đoàn chuyên gia quốc tế đến Trung Quốc điều tra nguồn gốc phát sinh dịch viêm phổi Vũ Hán. Dịch Covid đã bùng phát gần một năm nhưng chính quyền Trung Quốc cho thấy họ vẫn chưa muốn thực hiện việc điều tra nguồn gốc phát sinh của loại virus chết người trong khi có nhiều báo cáo cho biết đây là loại virus nhân tạo do quân đội Trung Quốc sản xuất.

Ông Trump tán dương loại thuốc trị Covid ông dùng

Trong một tin nhắn video hôm thứ Tư (7/10), Tổng thống Trump nói rằng dược phẩm của công ty Regeneron là chìa khóa để hồi phục sau khi ông bị nhiễm virus Vũ Hán. Ông Trump cho biết ông đã gợi ý để được điều trị bằng một loại cocktail thử nghiệm từ công ty dược phẩm này, vốn hiếm khi được sử dụng bên ngoài các thử nghiệm lâm sàng, theo The Guardian.

“Tôi cảm thấy tuyệt vời. Tôi cảm thấy hoàn hảo”, Tổng thống Trump nói trong video. “Tôi nghĩ đây là một phước lành từ Chúa, tôi đã có được nó. Đây là một đặc ân được ngụy trang. Tôi đã có được nó, tôi đã nghe nói về loại thuốc này, tôi nói để tôi uống thử xem, đó là gợi ý của tôi”.

Ông Trump hứa sẽ cung cấp miễn phí loại thuốc này cho người dân Mỹ. Ông coi đó là một loại thuốc “chữa bệnh”, trong khi chưa có cách chữa trị đặc hiệu cho bệnh nhân Covid-19.

USCC: Luật pháp Mỹ có khe hở để Bắc Kinh lợi dụng

Một cơ quan của Quốc hội Mỹ cảnh báo hôm thứ Tư (7/10) rằng luật pháp nước này chưa được trang bị tốt để ngăn chặn dòng chuyển giao công nghệ do nhà nước Trung Quốc bảo trợ, vốn giúp cải thiện khả năng quân sự của Bắc Kinh trước tổn thất của các doanh nghiệp và tổ chức học thuật Mỹ, theo SCMP.

“Luật pháp Hoa Kỳ cho phép chuyển giao hợp pháp kiến thức [khoa học và kỹ thuật] được phán đoán dựa trên những giả định rằng nó có khả năng lỗi thời, nhưng vẫn chưa xem xét sự tham gia ngày càng chặt chẽ của cả giới học thuật Mỹ và Trung Quốc trong các nghiên cứu nhạy cảm”, Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ-Trung (USCC ) cho biết trong một báo cáo.

“Bởi vì Bắc Kinh đã ban hành chiến lược ‘hợp nhất quân sự – dân sự’ và ra lệnh những người có chuyên môn về [khoa học và công nghệ] phải phục vụ cho sự nghiệp phục hưng đất nước, các tổ chức trực thuộc nhà nước có thể tiếp thu và tận dụng kiến thức chuyên môn này để nâng cao khả năng quân sự của Trung Quốc và hơn nữa là vì lợi ích của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ)”, theo báo cáo.

Đài Loan có gần 3000 lượt đánh chặn máy bay Trung Quốc

Taiwan News dẫn thông tin từ CNA cho hay, Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Nghiêm Đức Phát, hôm thứ Tư (7/10), nói với Ủy ban Đối ngoại và Quốc phòng thuộc quốc hội rằng quân đội Đài Loan đã điều động máy bay tổng cộng 2.972 lượt để theo dõi hoặc đánh chặn máy bay Trung Quốc xâm phạm không phận quốc đảo này trong năm nay, ước tính chi phí cho hoạt động này lên tới 25,5 tỷ Đài tệ (850 triệu USD).

Máy bay Trung Quốc không chỉ đi vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan (ADIZ) mà đôi lúc còn vượt qua đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan (ranh giới ngầm định giữa Trung Quốc đại lục và đảo Đài Loan). Theo trang web của Bộ Quốc phòng (MND), máy bay quân sự Trung Quốc đã thực hiện 12 vụ xâm nhập không phận Đài Loan trong khoảng thời gian từ ngày 16/9 đến ngày 6/10.

Theo báo cáo hoạt động của MND được trình lên cơ quan lập pháp, quân đội Đài Loan trong năm nay đã điều động máy bay tổng cộng 4.132 lần cho các mục đích khác nhau, bao gồm các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát chung; nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu; các cuộc tập trận và bảo vệ nghề cá chung thường xuyên.

Ông Nghiêm cho biết thêm, quân đội Trung Quốc đã cho máy bay của họ xâm phạm ADIZ của Đài Loan 217 lần trong năm nay.

Cố vấn Nhà Trắng nói về biện pháp trừng phạt Triều Tiên

Cố vấn an ninh Nhà Trắng Robert O’Brien cho biết các biện pháp trừng phạt đối với nhà nước Triều Tiên là một công cụ mạnh mẽ nhưng có thể mất nhiều thời gian để nhìn thấy hiệu quả dự định, theo Yonhap.

“Đã có những biện pháp trừng phạt rất cứng rắn đối với Triều Tiên”, ông nói trong một cuộc hội thảo do Trường Luật William S. Boyd tại Đại học Nevada, Las Vegas tổ chức và được phát trực tuyến. “Họ có một công cụ phục hồi nếu họ sẵn sàng giết người của mình. Nếu họ có đủ tiền và nguồn lực” để chống lại các lệnh trừng phạt.

Ông O’Brien đưa ra phát biểu này trong bối cảnh đàm phán phi hạt nhân hóa giữa Mỹ và Triều Tiên đang bế tắc. Trong khi đó, Bắc Hàn đang gặp khó khăn đối với các lệnh trừng phạt quốc tế, những vấn đề nội tại của chế độ cầm quyền và thiên tai liên tiếp thời gian qua.

Võ Thái Hà tóm lược