Nếu bạn đang hy vọng rằng sự bất ổn mà cuộc chiến của Tổng thống Vladimir Putin ở Ukraina đã gây ra trên các thị trường toàn cầu và địa chính trị đã lên đến đỉnh điểm, thì hy vọng của bạn là vô ích. Chúng tôi vẫn chưa thấy đỉnh ở đâu cả. Hãy đợi cho đến khi Putin hoàn toàn hiểu rằng lựa chọn duy nhất còn lại của ông ở Ukraina là thua sớm, thua nhỏ và một chút bẽ mặt hoặc thua muộn, thua lớn và bị sỉ nhục tới tấp.
Tôi thậm chí không thể hiểu được cú sốc tài chính và chính trị tại Nga sẽ kinh khủng cỡ nào - quốc gia này là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba thế giới và sở hữu khoảng 6.000 đầu đạn hạt nhân - khi nước này thua cuộc trong một cuộc chiến do một lãnh đạo không bao giờ thừa nhận thất bại đã chủ động lựa chọn.
Tại sao không thừa nhận thất bại? Bởi vì Putin chắc chắn biết rằng “truyền thống dân tộc Nga là không tha thứ cho những thất bại quân sự”, Leon Aron, một chuyên gia về Nga tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, người đang viết sách về con đường tới Ukraina của Putin, nhận xét.
Aron viết trên tờ The Washington Post: “Hầu như mọi thất bại lớn [tại Nga] đều dẫn đến sự thay đổi căn bản. “Chiến tranh Krưm (1853-1856) đã thúc đẩy cuộc cách mạng tự do của Sa hoàng Alexander II từ trên xuống. Chiến tranh Nga-Nhật (1904-1905) đã dẫn đến cuộc Cách mạng Nga lần thứ nhất. Thảm họa của Chiến tranh thế giới thứ nhất dẫn đến sự thoái vị của Sa hoàng Nicholas II và cuộc Cách mạng Tháng 10 Nga. Và cuộc chiến ở Afghanistan đã trở thành một yếu tố then chốt trong các cải cách của nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev”. Ngoài ra, việc rút tên lửa khỏi Cuba đã góp phần đáng kể vào việc Nikita Khrushchev bị hạ bệ hai năm sau đó.
Trong những tuần tới, ngày càng rõ ràng hơn rằng vấn đề lớn nhất của Putin ở Ukraina là vì ông không chịu thua sớm và thua nhỏ, và kết cục duy nhất là ông ấy sẽ thua lớn và thua muộn. Nhưng bởi vì đây chỉ là cuộc chiến của Putin và ông không thể thừa nhận thất bại, Putin có thể tiếp tục chơi gấp thếp ở Ukraina cho đến khi… cho đến khi ông nghĩ đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Tại sao tôi lại nói rằng thất bại ở Ukraina là lựa chọn duy nhất của Putin, rằng vấn đề chỉ là thời gian và quy mô? Bởi vì một cuộc xâm lược dễ dàng với chi phí thấp mà ông hình dung, và bữa tiệc chào đón từ những người Ukraina mà ông tưởng tượng hoàn toàn là những chuyện viển vông - và mọi thứ đều bắt nguồn từ đó.
Putin hoàn toàn đánh giá thấp ý chí độc lập và trở thành một phần của phương Tây của Ukraina. Ông hoàn toàn đánh giá thấp ý chí chiến đấu của nhiều người Ukraina, ngay cả khi điều đó có nghĩa là phải chết vì hai mục tiêu đó. Putin đã đánh giá quá cao lực lượng vũ trang của Nga. Ông hoàn toàn đánh giá thấp khả năng của Tổng thống Mỹ Biden trong việc kích động một liên minh kinh tế và quân sự toàn cầu để cho phép người Ukraina đứng vững và chiến đấu, và tàn phá nước Nga ngay tại quê nhà - nỗ lực xây dựng liên minh hiệu quả nhất của Mỹ kể từ khi George H.W. Bush đã khiến Saddam Hussein phải trả giá cho sự điên cuồng của mình trong việc chiếm Kuwait. Và ông hoàn toàn đánh giá thấp khả năng của các công ty và cá nhân trên toàn thế giới đã tham gia và khuếch đại các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Nga - vượt xa bất cứ điều gì mà các chính phủ có thể khởi xướng hoặc ép buộc.
Khi bạn làm sai nhiều thứ như vậy với tư cách là một nhà lãnh đạo, lựa chọn tốt nhất của bạn là thua sớm và nhỏ. Trong trường hợp của Putin, điều đó có nghĩa là rút các lực lượng của Nga khỏi Ukraina ngay lập tức; nói dối để bảo vệ thể diện nhằm biện minh cho “hoạt động quân sự đặc biệt” của mình, chẳng hạn như tuyên bố rằng chiến dịch đã bảo vệ thành công những người Nga sống ở Ukraina; và hứa sẽ giúp người anh em của Nga xây dựng lại. Nhưng sự sỉ nhục không thể tránh khỏi chắc chắn sẽ là không thể chịu đựng được đối với Putin, người bị ám ảnh với việc khôi phục phẩm giá và sự thống nhất của những gì ông coi là đất mẹ Nga.
Ngẫu nhiên, tình hình đang diễn ra trên thực tế ở Ukraina lúc này, có khả năng Putin thực sự có thể thua sớm và lớn. Tôi sẽ không đặt cược vào điều đó, nhưng với việc ngày càng nhiều binh sĩ Nga bị giết ở Ukraina, ai biết được điều gì sẽ xảy ra với tinh thần chiến đấu của lính nghĩa vụ trong Quân đội Nga, khi họ được yêu cầu chiến đấu trong một cuộc chiến đô thị chết chóc, chống lại những người anh em Slav vì một nguyên nhân mà chưa bao giờ được giải thích cho họ một cách thấu đáo.
Với sự phản kháng của người Ukraina ở khắp mọi nơi trước sự chiếm đóng của Nga, để Putin "chiến thắng" về mặt quân sự trên bộ, quân đội của ông sẽ cần phải chiếm giữ mọi thành phố lớn ở Ukraina. Việc này bao gồm việc chiếm đóng thủ đô Kyiv - có lẽ sau nhiều tuần chiến tranh đô thị và số lượng lớn thương vong dân sự. Nói tóm lại, việc chiến thắng tại Ukraina chỉ có thể được Putin thực hiện nếu Putin và các tướng lĩnh của ông gây ra các tội ác chiến tranh chưa từng thấy ở châu Âu kể từ thời Hitler. Nó sẽ đưa nước Nga của Putin trở thành một ác quỷ trên bình diện quốc tế.
Hơn nữa, làm thế nào để Putin duy trì quyền kiểm soát đối với một quốc gia như Ukraina - đất nước có dân số xấp xỉ một phần ba dân số nước Nga, với nhiều người dân có tâm lý thù địch với Matxcơva? Putin có lẽ sẽ cần phải duy trì toàn bộ 150.000 binh lính mà ông đã triển khai ở Ukraina, nếu không muốn nói là nhiều hơn, trong thời gian vô hạn định.
Đơn giản tôi không thấy có con đường nào cho phép Putin giành chiến thắng ở Ukraina theo bất kỳ cách nào có tính bền vững, bởi vì Ukraina đơn giản không phải là đất nước mà ông ấy nghĩ - một đất nước chỉ chờ đợi Putin hạ bệ nhanh chóng ban lãnh đạo “phát xít” để có thể nhẹ nhàng quay trở lại với nước mẹ Nga.
Vì vậy, hoặc Putin chịu thua ngay bây giờ và chấp nhận hậu quả - và hy vọng rằng ông thoát khỏi các lệnh trừng phạt đủ nhanh để phục hồi nền kinh tế Nga và vẫn nắm giữ quyền lực - hoặc đối mặt với một cuộc chiến kéo dài vô hạn định chống lại Ukraina và phần lớn thế giới. Cuộc chiến này sẽ làm suy yếu sức mạnh của Nga một cách từ từ và làm sụp đổ cơ sở hạ tầng của nó.
Khi Putin có vẻ kiên quyết tiếp tục chiến tranh, tôi vô cùng sợ hãi. Bởi vì chỉ có một lựa chọn tồi tệ hơn nước Nga mạnh mẽ dưới thời Putin - đó là một nước Nga yếu ớt, nhục nhã, rối loạn, có thể tan vỡ hoặc rơi vào tình trạng hỗn loạn lãnh đạo nội bộ kéo dài, với các phe phái khác nhau tranh giành quyền lực, đi kèm với những đầu đạn hạt nhân, tội phạm mạng và các giếng dầu khí nằm xung quanh.
Nước Nga của Putin tuy rất lớn, tuy nhiên vẫn có thể thất bại. Tuy nhiên, nước Nga lớn đến nỗi một khi nó thất bại thì hậu quả sẽ làm toàn bộ phần còn lại của thế giới rung chuyển.
(Bài của THOMAS L. FRIEDMAN hẳn hoi, Cù Tuấn dịch từ The New York Times)
Putin khó có thể nhận thua, và điều này làm tôi sợ hãi.
Không có nhận xét nào