Không ảnh chụp ngày 11 tháng 3 năm 2021 cho thấy cầu Hữu nghị Cambodia-Trung Hoa thứ 8th qua sông Mekong, nối liền tỉnh Kampong Cham với tỉnh Thoung Khmum ở đông nam Cambodia. [Ảnh: Shanghai Construction Group]
Hôm Thứ Hai, Trung Hoa đề nghị 6 chương trình sẽ mang lợi ích cho các quốc gia Lancang-Mekong ngoài Trung Hoa, là Cambodia, Lào, Maynmar, Thái Lan và Việt Nam, gồm có các kế hoạch hợp tác trong nông nghiệp, thủy lợi, kinh tế số, không gian, giáo dục và y tế, khi Hội viên Hội đồng Nhà nước Trung Hoa và Ngoại trưởng Wang Yi (Vương Nghị) chủ tọa Phiên họp Ngoại trưởng của Hợp tác Lancang-Mekong (LMC) ở Bayan, Myanmar.
Phiên họp xảy ra sau khi Hoa Kỳ phát động Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ-Thái Bình Dương (Indo-Pacific Economic Framework (IPEF), được các chuyên viên xem như một hành động vô nghĩa thiếu tính khả chấp và thực chất, hoàn toàn trái ngược với cơ chế hợp tác LMC thực tế đã mang lại kết quả có lợi kể từ khi được phát động trong năm 2016.
Wang nói kế hoạch hợp tác không gian với 5 quốc gia sẽ gồm có việc phát triển hỗn hợp các vệ tinh quan sát Trái đất, và giáo dục không gian, và Trung Hoa sẽ cung cấp cơ hội cho 5 thành viên để mang trọng tải đối với các vệ tinh có thể thu hồi.
Các quốc gia Lancang-Mekong cũng được hoan nghênh để tham gia Trạm Nghiên cứu Mặt trăng Quốc tế do Trung Hoa và Nga phát triển, để mang hợp tác trong việc thám hiểm không gian và theo dõi rác không gian. Trung Hoa cũng sẽ giúp huấn luyện kỹ thuật không gian cho 5 quốc gia.
Về y tế, Trung Hoa sẽ cung cấp thuốc chủng Covid-19 cho các quốc gia Lancang-Mekong và đào sâu hợp tác trong R&D và thuốc Covid.
Thành viên của LMC sẽ tìm cách để mở thêm lợi ích của Đường sắt Trung Hoa-Lào, Wang nói, bảo đảm chuỗi cung cấp và sản xuất khu vực và an ninh tài chánh và năng lượng.
Được khánh thành hồi tháng 12 vừa qua, Đường sắt Trung Hoa-Lào là một dự án hỗn hợp phẩm chất cao qua Sáng kiến Vành đai và Con đường. Tính đến 30 tháng 6, đường sắt đã chở 4 triệu hành khách và khoảng 5 triệu tấn hàng hóa, gồm có 0,8 triệu tấn hàng hóa xuyên biên giới, theo phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Hoa Zhao Lijian tại buổi họp báo hôm Thứ Hai.
“Đường sắt Trung Hoa-Lào đã trở thành máy gia tốc để nâng cao nối kết khu vực, một động cơ mới để nâng cao hợp tác kinh tế, và một thí dụ rõ ràng của hợp tác giữa Trung Hoa và ASEAN để khuyến khích việc phát triển phẩm chất cao của BRI [Sáng kiến Vành đai và Con đường],” Zhao nói.
Chuyến đi Đông Nam Á của Wang theo sau việc phát động IPEF do Hoa Kỳ đề nghị, được các chuyên viên xem là thiếu tính khả chấp và không cứu xét một thỏa thuận mậu dịch tự do, nhưng để phục vụ quyền lợi địa chánh trị của Hoa Kỳ.
LMC, tuy nhiên, hoàn toàn trái ngược với IPEF, vì LMC đã mang lại lợi ích thật sự cho các quốc gia ASEAN. Trung Hoa đã hỗ trợ trên 500 dự án sinh kế qua LMC, và mậu dịch với 5 quốc gia Mekong lên đến gần 400 tỉ USD trong năm 2021, một sự gia tăng 23% hàng năm.
Qua cơ chế, trên 20.000 sinh viên từ 5 quốc gia Mekong đã đi học ở Trung Hoa qua các học bổng do chánh phủ Trung Hoa cung cấp, Xinhua báo cáo.
Để trả lời một số cáo buộc của Tây phương rằng việc xây đập của Trung Hoa trên thượng lưu sông Lancang đang gây căng thẳng trong vùng hạ lưu, Zhu Zhenming, một giảng sư của Viện Khoa học Xã hội Yunnan (Vân Nam), nói với Global Times hôm Thứ Hai rằng ông xem đây như một sự khiêu khích thường lệ khác của Tây phương đối với Trung Hoa và các nước láng giềng.
“Nếu các đập do Trung Hoa xây có ảnh hưởng tiêu cực, các quốc gia Lancang-Mekong khác sẽ làm rõ,” Zhu nói. “Những quốc gia hợp tác nầy là những quốc gia biết sự kiện, và họ không chấp nhận lập luận đó.”
Ông chỉ ra rằng một số thiên tai trong những năm gần đây phần lớn là do thay đổi khí hậu. Đồng thời, khu vực Trung Hoa ở thượng lưu của sông Lancang cũng bị ảnh hưởng, và không có trường hợp Trung Hoa dùng đập để chuyển thiệt hại.
Ngoại trưởng Myanmar U Wunna Maung Lwin nói trong khi gặp Wang hôm Thứ Hai rằng quốc gia của ông hoan nghênh tình hữu nghị “Paukphaw” với Trung Hoa, và sẽ tiếp tục hỗ trợ tư thế chánh đáng của Trung Hoa về vấn đề liên quan đến Taiwan, Hong Kong, Tibet, Xinjiang và nhân quyền, Xinhua báo cáo.
Wang lưu ý rằng tình hữu nghị đã trải qua thử nghiệm của những thay đổi phức tạp và đã không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trong các quốc gia tương ứng. Trung Hoa hỗ trợ người dân Myanmar trong việc thăm dò con đường phát triển thích hợp với điều kiện quốc gia Myanmar, và hỗ trợ Myanmar để bảo vệ quyền lợi chánh đáng trong đấu trường quốc tế, ông nói thêm.
Tình hình của Myanmar vẫn còn là cuộc chiến đấu gay go nơi quân sự ở địa phương kiểm soát hầu hết quốc gia. Chuyến đi của Wang, mặc dù là chuyến thăm viếng của viên chức cao cấp nhất của Trung Hoa đến Myanmar kể từ việc cải tổ chánh phủ quan trọng, không ám chỉ Trung Hoa ‘công nhận’ nội các hiện nay như được phóng đại bởi một số truyền thông Tây phương, vì mục đích của chuyến viếng thăm của Wang là để tham dự LMC thay vì tham gia vào những cuộc nói chuyện song phương,” Xu Liping, giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á của Viện Khoa học Xã hội Trung Hoa ở Beijing, nói với Global Times hôm Thứ Hai.
Trung Hoa hứa chia sẻ thêm dữ kiện về sông Mekong với các quốc gia ở hạ lưu
(China pledges to share more data on the Mekong River with downstream nations)
Jack Lau – Bình Yên Đông lược dịch
South China Morning Post – 5 July 2022
Phà đưa hành khách và xe cộ qua sông Mekong ở Phnom Penh, Cambodia. [Ảnh: AFP]
Ngoại trưởng Wang Yi (Vương Nghị) cũng nói với các đối tác rằng nước ông sẽ thực hiện kiểm tra an toàn cho 20 hồ chứa nước và đập
Các đập của Trung Hoa ở thượng lưu bị cáo buộc gây lũ lụt và hạn hán tàn khốc ở phía dưới
Trung Hoa sẽ chia sẻ thêm dữ kiện về sông Mekong với các quốc gia ở hạ lưu. Ngoại trưởng Wang Yi nói, giữa các chỉ trích từ lâu rằng các dự án của họ đã gây lũ lụt và hạn hán trong các khúc sông ở hạ lưu.
Điều nầy có nghĩa là “chia sẻ cổ phần của sự hợp tác và thúc đẩy phát triển”, Wang nói trong phiên họp các ngoại trưởng của Hợp tác Lancang-Mekong ở Bagan, Myanmar hôm Thứ Hai.
Ông cũng nói Trung Hoa sẽ “kiểm tra an toàn của 20 hồ chứa nước và đập để kiểm soát lũ lụt, bảo vệ nguồn cung cấp nước và lương thực và an toàn sinh thái cho 70 triệu người trong lưu vực,” theo một tuyên bố của bộ ngoại giao Trung Hoa.
Ngoại trưởng Trung Hoa Wang Yi (thứ ba từ trái) với các đối tác từ Hợp tác Lancang-Mekong ở Bagan, Myanmar hôm Thứ Hai. [Ảnh: Xinhua]
Nhóm mang lại với nhau các quốc gia cùng chia sẻ con sông dài nhất ở Đông Nam Á – được gọi là Lancang ở Trung Hoa – rất quan trọng đối với mậu dịch và kế hoạch hạ tầng cơ sở của Beijing (Bắc Kinh), Sáng kiến Vành đai và Con đường. Hoa Kỳ cũng có tư thế như một đối tác tốt hơn của các quốc gia ở hạ lưu nầy – Cambodia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam – trong việc quản lý sông.
Các nhóm môi trường đã cáo buộc các đập của Trung Hoa ở thượng lưu đã gây lũ lụt và hạn hán ở xa về phía hạ lưu Mekong gây thiệt hại sinh thái địa phương và sinh kế của ngư dân. Năm ngoái, Trung Hoa cắt dòng chảy ½ ở 1 đập thủy điện gần 1 tháng để sửa chữa đường dây điện mà không thông báo trước cho các quốc gia ở hạ lưu, gây thêm bất tin cậy giữa các láng giềng.
Wang cũng nói trong phiên họp hôm Thứ Hai rằng Trung Hoa sẽ xây các trạm thời tiết và theo dõi nước mới, đẩy nhanh việc xây cất các cơ sở thủy nông quang điện, và thiết lập các dự án tiên phong cho việc quản lý và cung cấp nước nông thôn, theo bảng tuyên bố.
Những hoạt động nầy là một trong 6 dự án được đề nghị bởi Trung Hoa trong phiên họp. Một dự án khác, về hợp tác không gian, gồm có việc phát triển một vệ tinh quan sát Trái đất của Trung Hoa với 5 quốc gia, tuyên bố của ngoại trưởng cho biết. Beijing cũng đề nghị xây các cơ sở tính toán mây trong vùng và giúp phát triển “các hệ thống kỹ thuật tin tức hiện đại”, mà không cung cấp chi tiết.
Các ngoại trưởng trong phiên họp chấp thuận trên nguyên tắc kế hoạch 5 năm sắp tới của nhóm từ 2023 đến 2027.
Kế hoạch hành động của nhóm tương tự do Hoa Kỳ cấm đầu, Hợp tác Mekong-Hoa Kỳ, sẽ chấm dứt trong năm 2023. Hợp tác đó chú trọng đến việc đối phó với ảnh hưởng môi trường của các dự án hạ tầng cơ sở và làm cho việc quản lý nguồn nước trong Mekong thêm minh bạch – những vấn đề mà Trung Hoa bị chỉ trích.
Không như sáng kiến của Trung Hoa, nhóm do Hoa Kỳ cầm đầu liên quan đến các quốc gia từ các vùng khác chẳng hạn như Nhật Bản, Nam Triều Tiên và New Zealand cung cấp chuyên môn trong các lãnh vực chẳng hạn như năng lượng và tiên đoán nguy cơ thiên nhiên.
Trong một thông cáo chung hôm Thứ Hai, 6 ngoại trưởng nói họ “khuyến khích” Hợp tác Lancang-Mekong bổ sung cho kế hoạch vành đai và con đường và Sáng kiến Phát triển Toàn cầu mới của Chủ tịch Trung Hoa Xi Jinping (Tập Cận Bình). Các dự án của Hợp tác Lancang-Mekong dựa vào tài trợ từ kế hoạch vành đai và con đường của Beijing.
Các lãnh đạo của nhóm của các quốc gia thành viên sẽ tham dự một phiên họp thượng đỉnh riêng biệt vào cuối năm nay.
Không có nhận xét nào