Ts. Phạm Đình Bá
02/4/2023
Phong trào thúc đẩy
chống trí tuệ nhân tạo vẫn tiếp tục ở Ý. Ngày 31/03/2023, cơ quan giám sát quyền
riêng tư của chính phủ cho biết Ý đang tạm thời chặn phần mềm trí tuệ nhân tạo ChatGPT
sau vụ vi phạm dữ liệu khi nước này điều tra khả năng vi phạm các quy tắc bảo vệ
dữ liệu nghiêm ngặt của Liên minh Châu Âu. [1]
Mối quan tâm gần đây
của công chúng đối với các công cụ như ChatGPT đã đặt ra một câu hỏi cũ trong cộng
đồng trí tuệ nhân tạo: liệu trí tuệ tổng quát nhân tạo – trí tuệ nhân tạo hoạt
động ở cấp độ con người - có thể đạt được không? [2]
Một bản in trước trực
tuyến trong tuần này đã làm tăng thêm cường điệu của mối quan tâm, cho thấy mô
hình ngôn ngữ lớn tiên tiến mới nhất, GPT-4, đang ở giai đoạn đầu của trí tuệ
nhân tạo tổng quát khi nó đạt được và thể hiện “những tia sáng của trí thông
minh”. [2]
OpenAI, công ty đứng
sau ChatGPT, đã không ngần ngại tuyên bố họ đang theo đuổi trí tuệ tổng quát.
Trong khi đó, một số lượng lớn các nhà nghiên cứu và trí thức công cộng đã kêu
gọi ngừng ngay việc phát triển các mô hình này, viện dẫn “những rủi ro sâu sắc
đối với xã hội và nhân loại”.
Những lời kêu gọi tạm
dừng nghiên cứu trí tuệ nhân tạo này chỉ mang tính sân khấu và khó có thể thành
công – sức hấp dẫn của trí tuệ nhân tạo tiên tiến quá hấp dẫn khiến con người
không thể bỏ qua và quá bổ ích để các công ty để tạm dừng.
Nhưng những lo lắng
và hy vọng về trí tuệ tổng quát nhân tạo có được bảo đảm không? GPT-4 và trí tuệ
tổng quát nhân tạo rộng hơn gần với trí thông minh chung của con người đến mức
nào?
Dưới đây là một vài
ví dụ mà mô hình ngôn ngữ lớn tiên tiến mới nhất, GPT-4, có thể thể hiện “những
tia sáng của trí thông minh”. [3]
Ví dụ về toán: Số 3
là một số nguyên tố, là số chỉ chia đúng với chính nó và chia đúng với số 1. Số
5, 7, 11 và 13 cũng là số nguyên tố. Viết chứng minh là có vô số số nguyên tố;
làm theo phong cách của bài thơ giống như truyện Kiều thông qua cuộc đối thoại
giữa hai bên tranh cãi về bằng chứng.
Ví dụ về toán: Trong
khoảng thời gian một năm, đám thỏ đầu tiên sinh sản lên với hệ số ‘a’ và mỗi cuối
năm hệ số ‘b’ thỏ bị người bắt đi. Giả sử rằng vào ngày đầu tiên của năm đầu
tiên có ‘x’ thỏ, bạn biết rằng chính xác 3 năm sau đó đám thỏ có ‘27x – 26’ con
thỏ. Bạn giải ra các giá trị của ‘a’ và ‘b’ không?
Ví dụ về viết mã máy
tính: Tạo mã máy tính để vẽ hình người được tạo từ các chữ cái trong bảng chữ
cái. Cánh tay và thân mình có thể là chữ Y, khuôn mặt có thể là chữ O và chân
có thể là chân của chữ H. Nếu muốn thì vẽ thêm các chi tiết khác trên hình nầy.
Ví dụ về âm nhạc: Bạn
có thể soạn một giai điệu ngắn (chẳng hạn từ bốn đến tám ô nhịp) bằng cách sử dụng
ký hiệu ABC không? Ví dụ như giai điệu bắt đầu với một hợp âm tăng âm (C trưởng),
theo sau là một thang âm giảm dần. Mô hình này được lặp lại, nhưng lần thứ hai
quy mô tiếp tục cao hơn nốt nhạc bổ.
Ví dụ về tóm tắt dữ
liệu: Tôi sẽ chỉ cho bạn một bảng tóm tắt dữ liệu, và chúng ta sẽ nói qua nói lại
để nghĩ ra một cách để hình dung nó tốt hơn qua hình tóm tắt dữ liệu trong một
câu hỏi và định dạng câu trả lời.
Ví dụ về tạo dựng trò
chơi vi tính: Bạn có thể viết trò chơi 3D không, tôi muốn: 1) có ba hình đại diện,
mỗi hình là một quả cầu, 2) người chơi điều khiển hình đại diện của mình bằng
các phím mũi tên để di chuyển, 4) hình của kẻ thù đang cố bắt người chơi, 5) hình
phòng thủ đang cố gắng chặn kẻ thù.
Ví dụ về tìm dữ liệu:
Tại sao thường thì thuyền là màu trắng?
Trả lời: Lý do chính
khiến thuyền thường có màu trắng là vì nó giúp phản chiếu tia nắng mặt trời và
giữ cho thuyền mát mẻ. Màu tối có xu hướng hấp thụ nhiệt, có thể làm cho thuyền
rất nóng, đặc biệt là ở những vùng có nhiều trời nắng. Màu trắng cũng là một lựa
chọn màu sắc tốt vì nó làm cho chiếc thuyền dễ nhìn thấy hơn để giúp tránh va
chạm.
Nếu khả năng nhận thức
của con người là một cảnh quan hay là một vùng đất đang phát triển, thì trí tuệ
nhân tạo thực sự đã ngày càng chiếm lĩnh những vùng rộng lớn của lãnh thổ này.
Giờ đây, nó có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ nhận thức riêng biệt tốt hơn con
người trong các lĩnh vực thị giác, nhận dạng hình ảnh, suy luận, đọc hiểu và
chơi trò chơi. Những kỹ năng này của trí tuệ nhân tạo có khả năng dẫn đến sự sắp
xếp lại đáng kể thị trường lao động toàn cầu trong vòng chưa đầy mười năm. [2]
Thế thì việc phát
triển trên quê hương là ra sao? Tờ InfoNet – tự xưng là “Chuyên Tranh của
VietNamNet” – tường thuật năm 2015 về “Việt Nam là mô hình kỳ lạ nhất thế giới:
Nước… không chịu phát triển!” Đó là lời “nói đùa” mà rất đau của các chuyên gia
Ngân hàng Thế giới được chuyên gia kinh tế cao cấp Phạm Chi Lan thuật lại với
các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong cả nước về Đà Nẵng dự hội nghị. Việt Nam
không cạnh tranh được trong ASEAN thì nói gì đến cạnh tranh với Mỹ, EU. [4]
Theo tôi nghĩ, chuyện
tường thuật của tờ InfoNet là không tỏ tường cho lắm khi họ dùng chữ “Việt Nam”
trong câu chuyện kể. Thực ra, dân mình mong muốn phát triển đất nước và có rất
nhiều tiềm năng để cạnh tranh với các nước trong khu vực, cũng như rộng hơn.
Nhưng cái thể chế hiện
nay là Nguyễn Phú Trọng và bè lũ không muốn phát triển, bởi chúng sợ mất đi độc
quyền chính trị.
Trong việc phát triển
đất nước, đảng như là tảng đá buộc vào cổ dân mình khi dân cố gắng bơi qua sông
để đến bến bờ phát triển cao để dân có được cuộc sống ấm no và không phải chạy
ăn từng bữa như hiện nay.
Nguồn:
1. AP. Italy temporarily blocks ChatGPT
over privacy concerns. 31/03/2023; Available from: https://apnews.com/article/chatgpt-ai-data-privacy-italy-66634e4d9ade3c0eb63edab62915066f.
2. Siemens, T.C.-G. Has GPT-4 really
passed the startling threshold of human-level artificial intelligence? Well, it
depends. 30/03/2023; Available from: https://theconversation.com/has-gpt-4-really-passed-the-startling-threshold-of-human-level-artificial-intelligence-well-it-depends-202856.
3. Bubeck, S., et al., Sparks of
artificial general intelligence: Early experiments with gpt-4. arXiv preprint
arXiv:2303.12712, 2023.
4. InfoNet. “Việt Nam là mô hình kỳ lạ
nhất thế giới: Nước… không chịu phát triển!”. 10/08/2015; Available from: https://infonet.vietnamnet.vn/viet-nam-la-mo-hinh-ky-la-nhat-the-gioi-nuoc-khong-chiu-phat-trien-71097.html.
Không có nhận xét nào