Hiếu Chân/SGN
11/5/2023
Di dân xếp hàng dưới nắng chờ được xin tị nạn tại một trại tiếp cư tạm thời gần thành phố El Paso, Texas hôm 11 tháng Năm 2023, vài giờ trước khi Title 42 hết hiệu lực. Hiện mỗi ngày có đến 13,000 người vượt qua biên giới phía Nam vào Mỹ xin tị nạn, cao gấp nhiều lần so với trước. Ảnh John Moore/Getty Images
Làn sóng di dân vượt biên giới phía Nam vào Mỹ từ Mexico đã tăng rất nhanh ngay trước thời điểm điều luật hạn chế có tên Title 42 hết hiệu lực, buộc các cơ quan liên bang phải chật vật đối phó đồng thời kích hoạt một cuộc đối đầu chính trị căng thẳng giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa.
Title 42 là một quy định hành chính được thiết lập theo Tiêu đề 42 của Bộ luật Hoa Kỳ, liên quan đến sức khỏe và phúc lợi công cộng. Title 42 được ban hành tháng Ba 2020, dưới thời Tổng thống Donald Trump, trong thời gian đại dịch Covid-19, cho phép biên phòng Mỹ trục xuất ngay lập tức mọi di dân đến biên giới để ngăn ngừa dịch bệnh truyền nhiễm. Vào lúc 11:59 giữa khuya ngày 11 tháng Năm 2023, Mỹ chính thức chấm dứt tình trạng khẩn cấp về dịch Covid-19 và do đó điều luật Title 42 cũng hết hiệu lực.
Nhiều ngày trước thời điểm này, hàng chục ngàn di dân từ các nước Nam và Trung Mỹ đã tập trung tại khu vực biên giới Mexico và Mỹ, tìm cách vào các cửa khẩu để xin tị nạn.
Truyền thông ghi nhận, trong những ngày này nhà chức trách Mỹ phải nỗ lực hết sức để duy trì trật tự trên đường biên giới dài 2,000 dặm, từ San Diego bang California ở phía Tây đến thị trấn Brownsville thuộc bang Texas ở phía Đông, trong lúc di dân không ngừng vượt sông Rio Grande, chen chúc trên những cây cầu quốc tế, tràn ngập các trung tâm tiếp nhận hồ sơ di cư và lang thang khắp các thị trấn vùng biên.
Đã có những “ngôi làng dã chiến” dựng lên bằng các vật liệu phế thải giữa hai lớp hàng rào biên giới ngăn cách khu vực Tijuana của Mexico và San Diego ở Bờ Tây nước Mỹ. Trong các túp lều tạm bợ, nhiều gia đình di dân sống co ro trong các túi rác bằng nhựa đen để chống lạnh. Ở thị trấn Matamoros trên bờ sông Rio Grande phía Mexico, di dân lũ lượt vượt sông sang thị trấn Brownsville ngay trong đêm tối, dùng ánh sáng từ máy điện thoại di động để soi đường và cõng theo cả trẻ con.