Header Ads

  • Breaking News

    Tại sao các đại dịch cũng làm thay đổi thế giới?

    Tác giả: Ilaria Capua

    Người dịch: Thái Thị Ngọc Dư

    Nguồn:Pourquoi les pandemies changent elles aussi le monde”, Le grand continent, 17.3.2023.

    12/5/2023

    Nếu chúng ta không hành động để bảo vệ môi trường sống của chúng ta và để chiến đấu chống biến đổi khí hậu, thì Covid sẽ chỉ là dịch bệnh đầu tiên của một chuỗi dài các dịch bệnh. Ba năm sau cuộc cách ly đầu tiên, đây là bài học của bà Ilaria Capua về vòng tròn các đại dịch toàn cầu.

    Cho đến một thời kỳ nhất định của lịch sử, môn nhảy cao là nhảy về phía trước. Với phương pháp nhào xuống này, người ta đã đạt được những mức dường như vô địch – ít nhất cho đến sự xuất hiện của Dick Fosbury. Thật vậy, vận động viên người Mỹ này là người đầu tiên bắt đầu thực hành môn thể thao này bằng cách nhảy lùi về phía sau – nghĩa là mặt ngước lên cao – và làm như thế, đã đạt những mức cao hơn và làm một cuộc cách mạng trong một môn thể thao mà người ta nghĩ đã đạt đến tuyệt đỉnh, ít ra là cho đến lúc đó.

    Tôi cũng muốn thử chính cuộc cách mạng ấy – nhưng bằng cách bất động; và thúc đẩy các sự việc chuyển động từ bên trong.

    Một đường vòng khác sẽ giúp chúng ta bắt đầu. Tôi sẽ bắt đầu với một tác phẩm nghệ thuật; đó là một tác phẩm của Giotto hiện có ở Assise – (một thành phố ở miền trung nước Ý – ND) và nó thể hiện một lễ Giáng sinh. Chúng tôi đặc biệt quan tâm đến một phần: con bò. Như mọi người đều biết, trong mỗi máng cỏ bao giờ cũng có một con bò và một con lừa. Con bò có ở đó vì một lý do. Nó thực hiện một chức năng rõ ràng: sưởi ấm cho em bé vì em ấy lạnh. Nhưng nó làm thế nào để sưởi ấm em bé? Bằng cách thở vào mặt bé. Vào thời kỳ đó, một virus kinh khủng, gây ra nạn dịch tả trâu bò, đã quyết định gây nhiễm một trẻ trai và tạo ra một nạn dịch, đó là dịch bệnh sởi. Điều tôi muốn nói là việc lan truyền thông qua động vật gây ra những bệnh kéo dài dai dẳng trong nhiều thiên niên kỷ; rằng nạn dịch SARS-Cov-19, mà virus đã lan truyền bởi các động vật, không phải là nạn dịch đầu tiên xuất hiện đột ngột như thế, nó không phải là đại dịch đầu tiên, cũng không phải là đại dịch cuối cùng. Các đại dịch xảy ra theo những chu kỳ lớn: bước nhảy về giống loài xảy ra đối với virus dịch tả trâu bò cách đây khoảng 2500 năm – và ngày nay chúng ta vẫn đối mặt với bệnh này.


    Bệnh sởi chỉ là một trong nhiều bệnh sinh ra do các virus động vật, vì hầu như tất cả các bệnh đã tàn phá nhân loại có một kho chứa hay một tổ tiên trong số các động vật. Tất nhiên ta có thể kể bệnh dịch hạch mà ta biết nó lan truyền bởi các loài gặm nhấm, nhưng cả virus của dịch cúm Tây Ban Nha, mà ta biết là nó hàm chứa những mảnh của bộ gen của một loại virus nhiễm vào chim chóc; hay cả HIV – virus đã tàn phá thế hệ của tôi – vốn xuất phát từ loài khỉ và tán phát vô cùng nhanh trên toàn thế giới. Cũng tương tự như vậy với người bạn Covid của chúng ta.