26/04/2025
Hình nền: Những người lính VNCH đang dùng nón và xẻng xúc đầy bao cát, chuẩn bị phòng tuyến ở Sài Gòn. Hình đăng trên trang 13 tờ San Angelo Standard-Times số 25-4-1975. Nguồn: San Angelo Standard-Times/Newspapers.com.
Báo hôm nay viết gì:
Miền Nam:
Dự án 1975 hiện tại chỉ tìm được các bản lưu trữ của báo Chính Luận đến số 15-4-1975. Từ ngày 16-4, các bài điểm tin sẽ sử dụng nguồn báo chí nước ngoài. Với các tờ báo xuất bản tại Mỹ, do chênh lệch múi giờ, Dự án sẽ lấy nội dung của số báo xuất bản một ngày trước đó.
VNCH liên lạc với Bắc Việt để nối lại đàm phán
Trang nhất tờ Herald-Times-Reporter đăng tựa đề “Báo cáo về các cuộc hòa đàm tại Việt Nam”. [1]
Dẫn nguồn AP: “Một quan chức cấp cao của VNCH tối nay cho biết Tổng thống Trần Văn Hương đã đề xuất đàm phán với Bắc Việt về một giải pháp hòa bình. Quan chức này nói Hương đang cố gắng cử một bộ trưởng chính phủ đến Hà Nội để thăm dò quan điểm của phía Cộng sản.”
Dương Văn Minh từ chối chức thủ tướng, Tổng thống Hương chấp nhận nhường quyền
Trang 19 của tờ Press of Atlantic City đăng tin “Tướng Minh sẽ không thành lập nội các”. [2]
Dẫn nguồn AP: “Nỗ lực thành lập chính phủ mới có thể đàm phán với phe Cộng sản gặp trở ngại vào thứ Năm. Các nguồn tin cho biết tướng Dương Văn Minh, người có cơ hội tốt nhất để thành lập một nội các như trên, đã từ chối đề nghị làm thủ tướng ‘với đầy đủ quyền lực’ mà chỉ muốn tiếp nhận chức tổng thống.”
Trang nhất tờ The Bee ra buổi chiều có tiêu đề “Chức vụ cao nhất được giao cho Minh”. [3]
Theo AP: “Các nhà lãnh đạo chính trị đối lập nói Tổng thống Trần Văn Hương có thể sẽ chuyển giao chức vụ cho tướng trung lập Dương Văn Minh sớm nhất là vào thứ Bảy. […]
Các nguồn tin cho biết ông Hương đã quyết định từ chức và trao lại chức vụ cho nhà lãnh đạo trung lập, mặc dù Hiến pháp có điều khoản rằng Chủ tịch Thượng viện Trần Văn Lắm, người thuộc phe bảo thủ, sẽ tiếp quản.
Linh mục Công giáo Trần Hữu Thanh nói với báo giới rằng chính phủ mới có thể sẽ được công bố vào thứ Bảy với ông Minh là tổng thống, còn chính trị gia Công giáo Nguyễn Văn Huyền, cựu Chủ tịch Thượng viện, sẽ đảm nhận chức thủ tướng.”
Vẻ mặt buồn bã của một người phụ nữ miền Nam và các đứa con đang chờ đợi tiếp tế thực phẩm ở một trại tị nạn tại Hậu Nghĩa. Hình đăng trên trang hai tờ The Boston Globe số 25-4-1975. Nguồn: The Boston Globe/Newspapers.com.
Cộng quân tấn công gần Sài Gòn
Trang nhất tờ Sedalia Weekly Democrat đăng tin “Đề nghị bị từ chối; Cộng quân tấn công gần Sài Gòn”. [4]
Bài viết dẫn nguồn AP, đưa tin về việc tướng Minh từ chối đề nghị lập nội các với chức vụ thủ tướng, và cập nhật tình hình chiến sự:
“Vào thứ Sáu, Bộ Tư lệnh Sài Gòn cho biết Cộng quân đã phát động các cuộc tấn công dữ dội vào các đơn vị chính phủ gần một huyện chỉ cách Sài Gòn 25 dặm về phía Tây. […]
Phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Sài Gòn nói hầu hết các cuộc tấn công hôm thứ Năm nhắm vào các đồn dân quân cách huyện Đức Huệ khoảng bốn đến sáu dặm về phía Bắc và Đông Bắc. […]
Giao tranh cũng xuất hiện quanh khu vực đó, gần huyện Trảng Bàng. Người phát ngôn nói các trận đánh diễn ra vào sáng sớm thứ Sáu.
Xa hơn về hướng Tây Bắc tại tỉnh Tây Ninh, 120 quả đạn pháo và súng cối đã được bắn vào thị trấn Khiêm Hanh.
Bộ Tư lệnh nói căn cứ không quân Biên Hòa, cách Sài Gòn 15 dặm về phía Bắc đã bị trúng bốn quả đạn pháo, nhưng không có thương vong.
Biên Hòa đã bị pháo kích hàng ngày trong những tuần gần đây bằng pháo binh và rocket. Đây là một phần của chiến dịch gây sức ép lên căn cứ không quân lớn cuối cùng của VNCH bên ngoài Sài Gòn.
Bộ Tư lệnh cho biết các cuộc giao tranh rải rác cũng diễn ra ở đồng bằng sông Cửu Long, phía nam Sài Gòn.”
Nguyễn Cao Kỳ kêu gọi tử thủ
Trang ba tờ The Sacramento Bee đăng tin “Kỳ gọi những người VNCH đang bỏ chạy là những kẻ hèn nhát; Kêu gọi tử thủ như ‘Stalingrad’”. [5]
Dẫn nguồn UPI: “Vào hôm thứ Sáu, cựu chỉ huy Không quân Nguyễn Cao Kỳ đã chỉ trích những người VNCH chạy trốn khỏi đất nước là những kẻ hèn nhát. Ông nói nên biến Sài Gòn thành một Stalingrad khác hơn là đầu hàng Cộng sản.
Kỳ nói rằng các kế hoạch đang được tiến hành để trang bị vũ khí cho 500.000 thường dân ở Sài Gòn chống lại Cộng sản, sau khi di tản phụ nữ và trẻ em đến đảo Phú Quốc ngoài khơi biển Việt Nam.
Kỳ, người giữ chức phó Tổng thống dưới quyền Nguyễn Văn Thiệu giai đoạn 1967-70, phát biểu trước khoảng 6.000 người tại một cuộc tuần hành ở nhà thờ Công giáo La Mã Sài Gòn:
‘Nếu Hà Nội từ chối đàm phán hòa bình và yêu cầu đầu hàng, chúng tôi sẽ chiến đấu đến chết. […]
Bây giờ chúng ta đã bị dồn đến đường cùng và chúng ta đang chiến đấu vì sự sống còn của chính mình. Hãy để những kẻ hèn nhát đang bỏ chạy ra đi cùng với những người Mỹ và để những người yêu miền Nam Việt Nam ở lại và chiến đấu. […]
Bắc Việt có thể cố gắng khiến chúng ta chạy trốn bằng cách pháo kích Sài Gòn, nhưng đừng sợ vì mỗi các bạn đều có thể bảo vệ an toàn nhà mình. […]
Dù bạn làm gì, đừng rời khỏi quê hương Việt Nam của mình. […] Dù xảy ra chuyện gì, bạn cũng nên ở lại.
Ngay cả khi Cộng sản thắng, bạn vẫn nên ở lại vì ít nhất họ cũng là những người Cộng sản da vàng.’”
Đám đông cố gắng chen chân lên xe buýt của Đại sứ quán Mỹ tại Sài Gòn để được chở tới phi trường đi di tản. Hình đăng trên trang 16 tờ The Daily Herald số 25-4-1975. Nguồn: The Daily Herald/Newspapers.com.
Người dân đổ xô đến sân bay Tân Sơn Nhất để chờ di tản
Trang nhất tờ Chippewa Herald-Telegram đăng tin “Lo sợ rằng sự hoảng loạn sẽ ‘nổ tung’ ở trung tâm sơ tán tại Việt Nam”. [6]
Dẫn nguồn UPI: “Người dân miền Nam Việt Nam đã đổ xô đến một trung tâm sơ tán tại căn cứ không quân Tân Sơn Nhất ở Sài Gòn hôm nay nhưng không có đủ máy bay để di tản tất cả. Các quan chức lo sợ sẽ xảy ra hoảng loạn.
Máy bay của Không quân Hoa Kỳ chỉ thực hiện 22 chuyến bay trong 24 giờ qua, giảm so với 28 chuyến bay của ngày hôm trước. Số lượng chờ sơ tán thông thường là khoảng 1.000 người, bây giờ dường như đã lên tới gần 5.000 người vào giữa buổi sáng hôm nay.
‘Nơi này đang trở nên căng thẳng đến mức có thể nổ tung bất cứ lúc nào’, một quan chức Hoa Kỳ làm việc trong chương trình sơ tán cho biết.
Một viên chức chính quyền Ford ở Washington cho biết mỗi ngày khoảng 5.000 người được di tản bằng máy bay đến Guam, một hòn đảo nhỏ của Hoa Kỳ ở Tây Thái Bình Dương. Hầu hết trong số họ là người Việt Nam.”
Báo chí phương Tây xác nhận chính quyền Sài Gòn dùng bom ngạt CBU.55
Trang 44 tờ Greeley Daily Tribune đăng bài “Bom hút oxy gây tranh cãi”. [7]
Theo nguồn tin AP: “Các nguồn tin quân sự hôm nay cho biết máy bay của không quân VNCH đã sử dụng một loại bom hút oxy, gây bỏng phổi trong khoảng một tháng nay để tấn công các khu vực tập trung quân Bắc Việt.
Bộ Ngoại giao Bắc Việt hôm thứ Năm nói Sài Gòn đã sử dụng ‘bom ngạt cực kỳ nguy hiểm’ xung quanh Xuân Lộc vào thứ Hai và gọi đó là ‘một tội ác cực kỳ man rợ’.
Bộ Tư lệnh Sài Gòn từ chối xác nhận hoặc phủ nhận việc sử dụng bom.
Các nguồn tin cho biết, bom chùm CBU-55 được sử dụng hiệu quả nhất để chống lại quân Bắc Việt trong cuộc chiến ở Xuân Lộc hồi hai tuần trước, cách Sài Gòn 40 dặm về phía Đông.
Quả bom được thả từ máy bay di chuyển chậm hoặc được đẩy ra từ phía sau máy bay vận tải AC130. Nó tách làm ba, thải ra một đám khí aerosol tràn vào các boongke, sau vài giây thì phát nổ, tạo ra một đám cháy chớp nhoáng làm bỏng phổi và hút oxy trong bán kính hơn 90 mét.”
Tờ The Sacramento Bee đăng trên trang ba tin “VNCH thả bom ngạt”. [8]
Dẫn nguồn UPI: “Các nguồn tin quân sự phương Tây cho biết lực lượng VNCH đã sử dụng một loại bom lửa mới nặng năm tấn có khả năng giết tất cả đối phương trong phạm vi hàng trăm mét bằng cách đốt cháy hoặc làm ngạt thở. […]
Một nguồn tin quân sự VNCH cho biết một đội tuần tra trinh sát hoạt động gần Xuân Lộc, cách Sài Gòn 38 dặm về phía Đông Bắc, đã báo cáo rằng họ nhìn thấy ‘hàng chục’ xác lính Cộng sản chất thành đống.
Nhiều thi thể không có vết thương ngoài và được cho là đã bị giết do quả bom mới.”
Miền Bắc:
Tổng hợp từ báo Nhân Dân (ND): [9]
Giao tranh lẻ tẻ các tỉnh miền Tây
Trang nhất báo Nhân Dân trong mục tin “Miền Nam liên tục tiến công và nổi dậy” đăng tiêu đề: “Long An: Tiêu diệt, bức hàng 54 vị trí, loại khỏi vòng chiến đấu 1.500 tên địch, giải phóng hoàn toàn 12 xã, hàng chục ấp với hơn 60.000 đồng bào; Cần Thơ: Tiêu diệt và bức rút 12 căn cứ, vị trí địch, loại khỏi vòng chiến đấu hơn 850 tên; Rạch Giá: San bằng yếu khu quân sự Minh Lương”.
Trang bốn có bài “Hàm Tân: Một đại đội quân ngụy khởi nghĩa lập công, trở về với nhân dân”.
Trích: “Ngày 23-4, khi Quân giải phóng tiến công giải phóng thị xã Hàm Tân (Bình Tuy), một đại đội quân ngụy đóng trong thị xã này đã khởi nghĩa, trừng trị bọn chỉ huy ngoan cố, phối hợp với Quân giải phóng tiêu diệt và làm tan rã bọn địch trong thị xã.”
Hình trên trang nhất báo Nhân Dân số 26-4-1975 với chú thích “Nhân dân Cam Ranh vui mừng đón chào các chiến sĩ Quân giải phóng về giải phóng thành phố quê hương” (bên phải) và “Những ngày đầu của cuộc sống mới rộn ràng trên đường phố Cam Ranh” (bên trái). Nguồn: Thư viện Quốc gia Việt Nam.
Sài Gòn hoảng loạn, các sứ quán rút người về nước
Mục “Tin mới nhận” trên trang bốn có các nội dung đáng chú ý về Sài Gòn:
“Theo hãng AFP, ngày 24-4, một đô la Mỹ ‘ăn’ đến bốn nghìn đồng tiền Thiệu ở chợ đen Sài Gòn!
Số người ‘di tản’ bị ùn lại vì thiếu máy bay tại Tân Sơn Nhất gần đây thường là một nghìn người mỗi ngày. Riêng sáng qua, 25-4, theo hãng UPI, đã ùn lên tới năm nghìn! Khu nhà quân sự Mỹ thường được gọi là ‘Lầu năm góc phương Đông’ ở sân bay chật ních người.
Phóng viên hãng Roi-tơ cho biết: Hôm qua, 25-4, một máy bay Mỹ C.130 khi đến Tân Sơn Nhất để chuẩn bị chở người đã đâm sầm xuống đường băng; việc ‘di tản’ ngắt quãng trong nửa giờ.
Theo hãng AP, người Việt Nam bị cưỡng ép ‘di tản’ từ Sài Gòn sang Mỹ khi tạm dừng tại đảo Gu-am chỉ được vào ở trong mấy dãy nhà tôn của bọn lính Mỹ lái máy bay B.52 đi ném bom Việt Nam ở trước đây, hoặc nằm ngay trên thềm xi măng một bệnh viện bỏ hoang của hải quân Mỹ từ hồi chiến tranh Triều Tiên!
Hôm qua, 25-4, tại Sài Gòn nghe thấy nhiều tiếng nổ lớn từ phía bắc dội về: một sĩ quan ngụy cho biết quân ngụy đang phá hủy bom đạn ở sân bay Biên Hòa.”
Cuối trang bốn, báo đăng bài “Sài Gòn: Không khí hoảng loạn, nội tình rối ren; Nhiều sứ quán, công ty nước ngoài đóng cửa”.
Trích: “Theo các nguồn tin phương Tây, tình hình bọn ngụy đang hết sức rối ren. Sân bay Tân Sơn Nhất ùn người và thiếu máy bay. Nhiều lính thủy đánh bộ Mỹ xuất hiện vẫn không giữ được trật tự. Bọn địch hoảng loạn làm cho Tân Sơn Nhất gần giống tình hình Đà Nẵng trước ngày giải phóng. […]
Các sứ quán nước ngoài ở Sài Gòn gấp rút đưa người của họ ra khỏi miền Nam Việt Nam.”
“Đưa đồng bào ‘di tản’ trở về quê”
Trang ba có bài “Những người từ địa ngục trở về”.
Trích: “Đã trên dưới ba tuần qua, kể từ ngày các thành phố Huế và Đà Nẵng hoàn toàn giải phóng. Nhưng trên đường số 1 […] và từ các trục giao thông chính tỏa về các nơi, ngày đêm vẫn tấp nập những đoàn xe nối đuôi nhau đưa đồng bào ‘di tản’ trở về quê, về với phố phường thân yêu mà bè lũ Mỹ và tay sai đã ép buộc họ phải xa rời.
Những con người mệt mỏi, những bộ mặt rám nắng, những cánh tay rộp da, những áo quần lấm láp bụi đường và mồ hôi, họ thuộc đủ mọi tầng lớp: giàu và nghèo, tỉnh cũng như quê, cách ăn mặc và trang sức nhiều kiểu, nhiều màu, nhưng đều có một điểm đồng nhất: đó là niềm hân hoan lộ trong ánh mắt.
Thắng lợi đã về ta. Từ nay vĩnh viễn không một lực lượng phản động nào có thể dùng bạo lực hay những thủ đoạn lừa bịp buộc họ phải xa rời quê hương hoặc nơi trú ngụ của mình.
Nhiều đồng bào nói chuyện với chúng tôi, cứ nhắc đi nhắc lại hai từ ‘vĩnh viễn’. […] Quê hương mình vĩnh viễn được giải phóng! Đời sống mình từ nay vĩnh viễn tự do…!”
https://1975.luatkhoa.com/2025/04/26/1975-ngay-26-4-sai-gon-ngo-y-hoa-dam-voi-bac-viet-tong-thong-huong-nhuong-quyen-cho-duong-van-minh/
Không có nhận xét nào