Cuộc cách mạng Nepal có thể xảy ra tại Việt Nam không?

https://vietquoc.org/

01/10/2025

Biểu tình lật đổ chính phủ tại Nepal

Khi cuộc cách mạng ở Nepal xẩy ra do “thế hệ Z” (sinh từ 1997-2010) gọi là thế hệ “digital native” một thế hệ sinh ra và lớn lên với những phát triển tin học bao quanh. Họ có khuynh hướng thực tế, đa dạng hơn các thế hệ đi trước.

Thế hệ Z của Nepal xuống đường làm cuộc cách mạng! Nhiều tài liệu ghi lại, giới trẻ này nổi giận chính là do đám thanh niên con ông cháu cha sống xa hoa đi xe hơi sang trọng, phung phí tiền bạc ăn chơi trong khi đại đa số người dân Nepal có một đời sống lam lũ, túng thiếu và nhất là lớp trẻ không tìm ra việc làm ổn định tại quê hương của mình. Những con ông cháu cha có nhiều tiền nhờ cha ông giữ những chức vụ quan trọng trong chính quyền và tham nhũng kiếm được.

Chúng ta thử làm một so sánh để thấy sự việc có thể xẩy ra tại Việt Nam không?

Về chính trị:

Tại Nepal: từ một chế độ quân chủ tuyệt đối, đến quân chủ lập hiến sinh hoạt chính trị dân chủ. Từ năm 1996–2006 đã xẩy ra nội chiến với lực lượng Maoist (người Cộng Sản theo tư tưởng Mao Trạch Đông), đến năm 2015 có hiến pháp sản sinh ra nền cộng hòa liên bang trong thể chế dân chủ đa đảng. Tiếp nối chính quyền bởi các đảng chính trị này đấu tranh gay gắt với nhau, mục đích kiếm ghế trong chính phủ Nepal để có điều kiện tham nhũng hơn là bỏ thởi gian lo cho dân cho nước. Người dân thường xuyên biểu tình, và đã quen với sự thay đổi chế độ mà họ đã từng làm từ quân chủ tuyệt đối sang chế độ cộng hòa.

Tại Việt Nam: Độc đảng Cộng Sản toàn trị tập trung quyền lực, guồng máy cai trị với sự kiểm soát chặt chẽ khắp mọi nơi, mọi chốn ở trong quân đội, công an, mặt trận, công đoàn… Khép chặt không để một khe hở nào để các lực lượng đối lập được nổi lên thách thức quyền lực với chế độ đương quyền Cộng Sản Việt Nam.

Về xã hội:

Tại Nepal: đa sắc tộc, đa ngôn ngữ, sự bất bình dân số cư ngụ ở vùng miền cao có những mâu thuẫn sắc tộc nên dễ bùng phát sự nổi dậy.

Tại Việt Nam: cũng đa dân tộc, mà dân tộc Kinh chiếm đại đa số khoảng 85%, nhà nước có chính sách kiểm soát dân tộc thiểu số rất chặt chẽ. Cho nên chưa có được phong trào ly khai lớn mạnh. Các bất mãn ở Việt Nam thường ở dạng nhỏ như những vụ khiếu kiện đất đai, ô nhiễm môi trường như vụ Formosa, không đủ làm được cuộc cách mạng toàn dân vùng lên.

Về kinh tế:

Đối với Nepal: GDP Nepal lệ thuộc hoàn toàn vào kiều hối. Phần đông người Nepal đi làm việc ở nước ngoài, ít cơ hội tìm ra được việc làm trên quê hương của mình, sự thất vọng của giới trẻ cần việc làm rất cao đó là ngọn lửa cách mạng khi đã bùng phát thì nó phát lên rất dữ dội.

Đối với Việt Nam: dù còn bất bình đẳng, Cộng Sản Việt Nam (CSVN) thường tuyên truyền kinh tế tăng trưởng 6 –7% trong nhiều năm liên tục, Việt Nam giao thương với nhiều quốc gia trên thế giới. Xuất khẩu lớn sang Hoa Kỳ (gần 1/3 GDP). Những thứ đó tạo thành chiếc “van xả” sự bùng nổ. Tâm lý của người dân Việt Nam là tìm cơ làm giàu cho bản thân và gia đình, thay vì đối đầu trực diện thay đổi chính trị độc đảng.

Về an ninh:

Tại Nepal: Quân đội đứng trung lập.

Tại Việt Nam: Lực lượng quân đội và công an trực thuộc Đảng, là hai cánh tay bảo vệ Đảng CSVN đắc lực như “răng với môi”. Họ được nhà cầm quyển CSVN cho hưởng nhiều quyền lợi cho nên rất trung thành với chế độ đương quyền. 

Như trên thì chúng ta có thể dễ dàng nhận biết rằng cuộc cách mạng như ở Nepal chưa thể bộc phát tại Việt Nam dù có những điểm tương đồng như tham nhũng, nạn con ông cháu cha, điều hành đất nước kém… nhưng điều kiện để đứng lên làm cuộc cách mạng tại Việt Nam sẽ bị dập tắt từ trong trứng nước. Cần chọn đúng thời cơ.

Dù sao cuộc cách mạnh xẩy ra ở Nepal cũng làm thức tỉnh người Việt Nam “không lẽ ta đâu mãi thế này?”

Qua nhiều tin tức, chúng ta có thể kết luận chắc chắn rằng: Thế hệ Z ở Nepal nổi lên đòi thay đổi lãnh đạo chính phủ, bà Sushila Karki, 73 tuổi cựu Chánh án Tòa Án Tối Cao Nepal được Thế Hệ Z mời làm thủ tướng lâm thời từ ngày 12/09/2025.
Bà Karki có những lập trường chính trị trung lập, không thuộc đảng nào. Bà chống tham nhũng, xây dựng lại sự thất bại lãnh đạo đất nước; minh bạch trong mọi vấn đề quốc gia và sẽ tổ chức bầu cử trong vòng 6 tháng.

Giới trẻ thế hệ Z ủng hộ bà vì lý do trên, trong thời gian 6 tháng bà tạm quyền thủ tướng có nhiệm vụ hàn gắn xã hội sau cuộc biểu tình Gen-Z, chống tham nhũng, tổ chức bầu cử minh bạch, khôi phục niềm tin quần chúng Nepal.

Lê Hoành Sơn

https://vietquoc.org/cuoc-cach-mang-nepal-co-the-xay-ra-tai-viet-nam-khong/