Quốc hội Hoa Kỳ đã phê duyệt khoản viện trợ an ninh mới trị giá 2,5 tỷ đô la (khoảng 146 tỷ peso) cho Philippines

Phuc Dinh Kim

21/12/2025

MANILA, Philippines — Quốc hội Hoa Kỳ đã phê duyệt khoản viện trợ an ninh mới trị giá 2,5 tỷ đô la (khoảng 146 tỷ peso) cho Philippines, chính thức xác nhận nguồn tài trợ quân sự nhiều năm của Washington cho Manila trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Biển Đông và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng lớn hơn.

Khoản tài trợ này đã được phê duyệt trong tuần này như một phần của Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng năm 2026, một dự luật chính sách hàng năm trị giá 900 tỷ đô la của Lầu Năm Góc đã được Thượng viện thông qua vào thứ Tư, ngày 17 tháng 12. Dự luật này hiện sẽ được chuyển đến Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump để ký ban hành.

Luật này cho phép Philippines nhận được khoản tài trợ quân sự nước ngoài lên đến 500 triệu đô la mỗi năm từ năm tài chính 2026 đến năm 2030, tổng cộng là 2,5 tỷ đô la trong 5 năm.

Viện trợ được đảm bảo. Đối với Manila, sự đảm bảo về nguồn tài trợ trong 5 năm này mang lại một mức độ chắc chắn nhất định từ đồng minh hiệp ước duy nhất của họ vào thời điểm chính quyền Trump đang thúc giục các đồng minh của Mỹ tự lực cánh sinh nhiều hơn – một cách tiếp cận đã khiến các nước khác đánh giá lại độ tin cậy của Washington trong các cuộc khủng hoảng tương lai.

Kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Trump được mô tả là hoài nghi hơn về việc duy trì quan hệ tốt với các đồng minh truyền thống của Mỹ, đặc biệt là các nước ở châu Âu.

Manila và Washington là đồng minh theo hiệp ước kể từ Hiệp ước Phòng thủ Tương trợ năm 1951, trong đó quy định cả hai bên phải bảo vệ lẫn nhau trong trường hợp bị tấn công từ bên ngoài, bao gồm cả bất cứ nơi nào ở Biển Đông.

Hai nước cũng hoạt động theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Nâng cao, được ký kết lần đầu vào năm 2014 và được mở rộng trong những năm gần đây đến chín địa điểm ở Philippines cho phép lực lượng Mỹ luân phiên tiếp cận.

Dự luật lưỡng đảng. Viện trợ quốc phòng của Mỹ dành cho Philippines được cung cấp theo Đạo luật Tăng cường Khả năng Phục hồi của Philippines, một dự luật lưỡng đảng do Thượng nghị sĩ Bill Hagerty (Đảng Cộng hòa) và Tim Kaine (Đảng Dân chủ) đề xuất.

Các nhà tài trợ cho biết biện pháp này nhằm mục đích làm sâu sắc thêm hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và Philippines, đồng thời tăng cường năng lực quân sự và khả năng tương tác của Philippines với lực lượng Mỹ.

“Khi Hoa Kỳ và Philippines đối mặt với những thách thức ngày càng tăng đối với an ninh và thịnh vượng ở Biển Tây Philippines và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng lớn hơn, việc hai quốc gia chúng ta tăng cường hợp tác là rất quan trọng”, ông Hagerty nói trong một tuyên bố chung được đưa ra sau khi dự luật được thông qua.

Việc đảm bảo viện trợ quốc phòng nhiều năm này diễn ra trong bối cảnh Manila đang phải vật lộn với những hạn chế về ngân sách trong nỗ lực hiện đại hóa quân đội của chính mình, với việc chính quyền Marcos không cấp đủ kinh phí cho Chương trình Hiện đại hóa Lực lượng Vũ trang Philippines sửa đổi, theo Justin Baquisal, một nhà phân tích an ninh quốc gia tại FACTS Asia.

Gói viện trợ này khác với các thông báo viện trợ trước đây của Mỹ, vốn chỉ định các khoản tiền chung cho an ninh hàng hải và phát triển kinh tế mà không có phân bổ thiết bị rõ ràng. Đạo luật Tăng cường Khả năng Phục hồi của Philippines và dự luật ủy quyền quốc phòng cung cấp ngân sách và chương trình cụ thể, ông Baquisal nói với Philstar.com

"Những năm trước, Mỹ và Philippines chủ yếu tập trung vào Viện trợ Quân sự Nước ngoài nói chung và việc xây dựng các địa điểm EDCA," ông Baquisal cho biết. Các biện pháp gần đây "tập trung vào vấn đề có trang thiết bị thực tế, điều mà Lực lượng Vũ trang Philippines (AFP) đang thiếu."

Viện trợ cũng giải quyết những lo ngại về chi phí đã làm phức tạp việc mua sắm quốc phòng của Manila, ông Baquisal nói thêm. Philippines - đang thiếu tiền trong việc mua sắm quốc phòng - nhận thấy công nghệ quân sự do Mỹ sản xuất đắt hơn so với các đối thủ cạnh tranh, ngay cả đối với các hệ thống được ưa chuộng như chương trình Máy bay Chiến đấu Đa năng và hệ thống tên lửa tầm trung HIMARS và Typhon.

Cấu trúc tài chính này mang lại lợi ích cho cả hai nước, ông Baquisal lưu ý, vì nó hỗ trợ nền kinh tế Mỹ khi Philippines mua thiết bị của Mỹ.

Những bất ổn hiện hữu. Bất chấp hiệp ước phòng thủ chung, vẫn chưa rõ Washington sẽ can thiệp đến mức nào nếu căng thẳng ở Biển Đông — nơi Trung Quốc đang tăng cường các tuyên bố chủ quyền đối với các thực thể ở Biển Tây Philippines — leo thang thành một cuộc xung đột toàn diện.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã đến thăm Manila vào tháng 3, điểm dừng chân đầu tiên ở nước ngoài của ông, để tái khẳng định điều mà ông mô tả là “cam kết vững chắc” đối với Philippines theo hiệp ước.

Hegseth nói với Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. rằng vị thế đặc biệt của Manila với tư cách là đối tác hiệp ước duy nhất của Hoa Kỳ trong khu vực khiến quốc gia này trở thành ưu tiên chiến lược.

Bắc Kinh đã liên tục tăng cường các cuộc tuần tra quân sự và quấy rối các tàu của Philippines ở Biển Tây Philippines dưới thời chính quyền Marcos bất chấp phán quyết trọng tài năm 2016 bác bỏ các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của nước này.

Đinh Kim Phúc